"นายกฯอิ๊งค์" ชูไทยตั้งศูนย์ธรรมาภิบาล AI แห่งแรกในเอเชีย

 

ประเทศไทยตอกย้ำบทบาทผู้นำด้านจริยธรรมปัญญาประดิษฐ์ (AI) บนเวทีโลก ภายใต้การนำของ นางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ในฐานะเจ้าภาพการประชุม "The 3rd UNESCO Global Forum on the Ethics of AI 2025" ซึ่งจัดขึ้น ณ โรงแรมเซ็นทาราแกรนด์ เซ็นทรัลเวิลด์ ระหว่างวันที่ 24-27 มิถุนายน 2568

 

ความร่วมมือครั้งสำคัญนี้เกิดจากการผนึกกำลังของ 3 กระทรวงหลัก ได้แก่ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี), กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.), กระทรวงศึกษาธิการ (ศธ.) ร่วมกับ องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO)

 

 

ในการกล่าวเปิดงาน นายกรัฐมนตรีแพทองธาร ได้แสดงความขอบคุณผู้เข้าร่วมประชุมจากทั่วโลก พร้อมชื่นชม UNESCO สำหรับ "ข้อเสนอแนะเชิงวิสัยทัศน์ว่าด้วยจริยธรรมแห่งปัญญาประดิษฐ์" ที่หลอมรวม 194 ประเทศให้ก้าวหน้าอย่างรับผิดชอบ

 

โดยเน้นย้ำว่า AI ไม่ใช่แนวคิดแห่งอนาคตอีกต่อไป แต่ได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิต การทำงาน และการเรียนรู้ของเราแล้ว

 

ผู้นำทั่วโลกจึงมีภารกิจร่วมกันในการกำกับดูแลให้ AI สร้างประโยชน์ที่แท้จริง ครอบคลุม ยั่งยืน และยาวนานสำหรับทุกคน โดยยึดมั่นใน 3 แนวทางสำคัญ ดังนี้:

 

 

• ขยายพลังเชิงบวกของ AI: นายกฯ ชี้ว่า AI มีศักยภาพมหาศาลในการแก้ปัญหาเร่งด่วน ตั้งแต่การสนับสนุนเกษตรกรในการบริหารจัดการน้ำ การช่วยแพทย์วินิจฉัยโรคในระยะเริ่มต้น ไปจนถึงการศึกษาที่ออกแบบเฉพาะบุคคล

 

• ป้องกันการใช้ AI ในทางที่ผิด: นายกฯ เตือนถึงอันตรายของการแพร่กระจายข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง ข่าวสารบิดเบือน และเทคโนโลยี Deepfake ที่ "บ่อนทำลายการสนทนาและความไว้วางใจ" ซึ่งเป็นภัยคุกคามร้ายแรงต่อความเชื่อมั่นของประชาชนและสถาบันประชาธิปไตย "เราจำเป็นต้องมีกฎระเบียบที่ชัดเจน เครื่องมือที่มีประสิทธิภาพในการตรวจสอบเนื้อหา และความรู้เท่าทันดิจิทัลสำหรับทุกคน"

 

• ยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง: เพื่อลดความกังวลเรื่องการถูกแทนที่ในตำแหน่งงาน นายกฯ ยืนยันว่า AI ควรเข้ามา "สนับสนุน ไม่ใช่แทนที่การทำงานของมนุษย์" โดยรัฐบาล ภาคอุตสาหกรรม และสถาบันการศึกษาต้องเร่งยกระดับทักษะแรงงานให้พร้อมรับมือการเปลี่ยนแปลง

ยุทธศาสตร์ AI แห่งชาติ: ปั้นคน สร้างโครงสร้างพื้นฐาน นำร่องธรรมาภิบาล

 

นายกรัฐมนตรีแพทองธาร ยังได้ประกาศถึงความมุ่งมั่นของประเทศไทยในการขับเคลื่อนวาระ AI แห่งชาติ ผ่าน 4 โครงการริเริ่มที่สำคัญ ได้แก่:

 

• การบ่มเพาะผู้มีความสามารถ (Nurturing Talents): ตั้งเป้าสร้างผู้ใช้งานทั่วไป 10 ล้านคน ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI 90,000 คน และนักพัฒนา 50,000 คน

 

• การสร้างโครงสร้างพื้นฐาน (Building Infrastructure): จัดสรรงบประมาณกว่า 15.4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งรวมถึงแพลตฟอร์มโอเพนซอร์ส และศูนย์ข้อมูลแห่งชาติมูลค่า 61 ล้านดอลลาร์สหรัฐ

 

• การขับเคลื่อนผลกระทบ (Driving Impacts): ด้วยงบประมาณ 150 ล้านดอลลาร์สหรัฐ เพื่อพลิกโฉมภาคเกษตรกรรม การดูแลสุขภาพ และการท่องเที่ยว สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจจาก AI ไม่น้อยกว่า 4,000 ล้านบาท ภายในปี 2570

 

• การเป็นผู้นำด้านจริยธรรม (Leading Ethically): จัดตั้ง "ศูนย์ AI Governance Practice Center (AIGPC) หรือ ศูนย์ธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์ระดับภูมิภาค" เพื่อส่งเสริมแนวปฏิบัติที่ดีที่สุดและความร่วมมือระดับภูมิภาค และพัฒนาเครื่องมือเพื่อติดตามความก้าวหน้าระดับโลกตามข้อเสนอแนะด้านจริยธรรม AI เพื่อให้มั่นใจว่าจะไม่มีใครถูกทิ้งไว้ข้างหลัง

 

 

ดัน AIGPC ศูนย์ธรรมาภิบาล AI แห่งแรกในเอเชีย สู่ความร่วมมือระดับโลก

 

พร้อมกันนี้ นายกรัฐมนตรีได้มีการหารือทวิภาคีกับ Ms. Audrey Azoulay ผู้อำนวยการใหญ่ของยูเนสโก ซึ่งทั้งสองฝ่ายเห็นพ้องร่วมกันในการจัดตั้ง “ศูนย์ AI Governance Practice Center (AIGPC)”

 

ซึ่งจะเป็นศูนย์ธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์ระดับภูมิภาคแห่งแรกในเอเชีย โดยมีเป้าหมายสนับสนุนการดำเนินการตามข้อเสนอแนะว่าด้วยจริยธรรม AI โดยเฉพาะในบริบทของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก

 

ความร่วมมือนี้จะช่วยเพิ่มขีดความสามารถของประเทศต่าง ๆ ในการใช้ AI อย่างมีความรับผิดชอบ และรับมือกับภัยคุกคามรูปแบบใหม่จากการใช้ AI ในทางที่ผิด เช่น การหลอกลวงประชาชนผ่านเทคโนโลยี Deepfake และการสนับสนุนแก๊งคอลเซ็นเตอร์

 

นายประเสริฐ จันทรรวงทอง รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ได้เน้นย้ำว่า รัฐบาลไทยให้ความสำคัญกับการพัฒนา AI อย่างมีจริยธรรม ไม่ใช่เพียงแค่เชิงนโยบาย แต่เน้นการ "นำไปใช้จริง" โดยเฉพาะกับภาคธุรกิจ ภาคอุตสาหกรรม และการบริการที่เกี่ยวข้องกับประชาชนโดยตรง

 

ประเทศไทยยังได้ประเมินความพร้อมด้าน AI ผ่านเครื่องมือ UNESCO RAM (UNESCO Readiness Assessment Methodology) ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการกำหนดแผนยุทธศาสตร์ที่เหมาะสมกับบริบทของไทย

 

ในช่วงท้ายของการกล่าวสุนทรพจน์ นายกรัฐมนตรีแพทองธาร ได้กล่าวทิ้งท้ายอย่างหนักแน่นว่า

 

"AI ต้องเป็นพลังแห่งโอกาส ไม่ใช่การแบ่งแยก ต้องเป็นเครื่องมือเพื่อความเท่าเทียม ไม่ใช่การกีดกัน และเป็นเครื่องมือเพื่อความก้าวหน้า ไม่ใช่ความขัดแย้ง ประเทศไทยพร้อมที่จะร่วมมือกับท่านเพื่อสร้างอนาคต AI ที่มีจริยธรรมและเท่าเทียม"