มธ. เปิดหลักสูตร "AI Ethics" หนุนคนรุ่นใหม่ใช้ AI อย่างรับผิดชอบ

 

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) เปิดตัวหลักสูตร "AI Ethics" (จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์) ภายใต้ยุทธศาสตร์ Thammasat Next Century มุ่งเน้นการสร้าง "พลเมืองดิจิทัล"

 

ที่ไม่เพียงมีความรู้และทักษะด้าน AI แต่ยังเข้าใจถึงหลักจริยธรรม ความรับผิดชอบ และการใช้ AI อย่างรอบคอบ โดยคาดว่าจะเปิดให้ลงทะเบียนและเริ่มเรียนจริงในเดือนสิงหาคม 2568 นี้

 

 

จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์ รากฐานการใช้ AI อย่างรับผิดชอบ

 

ปัจจุบันปัญญาประดิษฐ์ (AI) ได้กลายเป็นหัวใจสำคัญของการขับเคลื่อนเทคโนโลยีและเศรษฐกิจโลก ศ. ดร.ศุภสวัสดิ์ ชัชวาลย์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เปิดเผยว่า

 

AI มีศักยภาพมหาศาลในการเพิ่มประสิทธิภาพ ลดภาระงาน และแก้ไขปัญหาซับซ้อน เห็นได้จากการลงทุนที่เติบโตอย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะในภาคบริการทางการเงินที่คาดการณ์ว่าจะมีการใช้จ่ายด้าน AI สูงถึง 9.7 หมื่นล้านดอลลาร์ภายในปี 2027

 

อย่างไรก็ตาม การมุ่งเน้นเพียงประสิทธิภาพและผลตอบแทนทางธุรกิจโดยละเลยหลักจริยธรรม อาจนำมาซึ่งความเสี่ยงและผลกระทบเชิงลบที่รุนแรงในระยะยาว เช่น การละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล การสร้างอคติในระบบ หรือการขาดความโปร่งใส ซึ่งสามารถทำลายความไว้วางใจของผู้บริโภคและภาพลักษณ์ขององค์กรได้

 

"ในขณะที่ AI เข้ามามีบทบาทในแทบทุกมิติ ภาคการศึกษาของไทยต้องไม่เดินตามหลังโลก แต่ต้องเป็นผู้นำในการปลูกฝังความเข้าใจและความเท่าทันเทคโนโลยี ควบคู่ไปกับหลักจริยธรรม เพื่อเตรียมเยาวชนให้พร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงอย่างมีความรับผิดชอบ" - ศ. ดร.ศุภสวัสดิ์ 

 

 

หลักสูตร "AI Ethics" ของธรรมศาสตร์จะถูกนำร่องด้วยรายวิชา TU280 "จริยธรรมปัญญาประดิษฐ์สำหรับผู้นำอนาคต" (Artificial Intelligence Ethics for Leader of the Future) ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของหมวดวิชาศึกษาทั่วไป (General Education) เพื่อให้นักศึกษาทุกคณะ ทุกหลักสูตร (ปรับปรุง พ.ศ. 2561 และ 2566) ได้เรียนรู้อย่างทั่วถึง

 

ผศ. ดร.รัชฎา คงคะจันทร์ ผู้ช่วยอธิการบดีฝ่ายวิชาการ และอาจารย์ประจำสาขาวิชาวิทยาศาสตร์และนวัตกรรมข้อมูล (Data Science and Innovation) วิทยาลัยสหวิทยาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้มีบทบาทสำคัญในการจัดทำหลักสูตรนี้ ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการทำความเข้าใจ "อคติของข้อมูล" (Data Bias) ที่เป็นข้อกังวลสำคัญในการใช้งาน AI

 

"AI เรียนรู้จากการประมวลผลข้อมูล หากข้อมูลที่ใช้ในการฝึกฝนมีอคติหรือไม่เป็นตัวแทนที่หลากหลาย อัลกอริทึมก็จะสะท้อนและขยายอคตินั้นออกไป ซึ่งนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ไม่เป็นธรรมหรือการเลือกปฏิบัติ" ผศ. ดร.รัชฎา อธิบาย

 

พร้อมย้ำว่าการแก้ไขอคติใน AI ต้องเริ่มตั้งแต่การทบทวนและปรับปรุงคุณภาพของข้อมูล รวมถึงการสร้างชุดข้อมูลที่หลากหลายและเป็นตัวแทนที่แท้จริงของประชากร

 

AI กับจริยธรรมในวิชาชีพ

 

หลักสูตร AI Ethics ยังเน้นย้ำถึงผลกระทบเชิงจริยธรรมของ AI ในภาควิชาชีพต่างๆ ที่นำมาซึ่งโอกาสและความท้าทายที่แตกต่างกัน เช่น

 

• การแพทย์: AI ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการวินิจฉัยและลดภาระงาน แต่ก็มีประเด็นเรื่องความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัยของข้อมูลผู้ป่วย รวมถึงอคติของอัลกอริทึมที่อาจส่งผลต่อการรักษา

 

• จิตวิทยาและสุขภาพจิต: แชทบอท AI สามารถให้คำปรึกษาได้ตลอด 24 ชั่วโมง แต่มีความเสี่ยงด้านการรักษาความลับและความแม่นยำในการวินิจฉัย

 

• กฎหมาย: AI อาจก่อให้เกิดอคติจากข้อมูลในอดีต ซึ่งส่งผลต่อการทำนายหรือวิเคราะห์คดี รวมถึงความเสี่ยงจากการอ้างอิงข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง ที่อาจส่งผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของกระบวนการยุติธรรม

 

"การประยุกต์ใช้ AI ในแต่ละวิชาชีพ ไม่ใช่แค่เรื่องของเทคโนโลยี แต่เป็นเรื่องของความไว้วางใจ และ คุณธรรมที่ต้องเดินควบคู่กัน" ผศ. ดร.รัชฎา กล่าว

 

พร้อมเสริมว่าแนวคิดสำคัญคือการมอง AI เป็น "ทักษะเสริม" ที่สามารถประยุกต์ใช้ได้ในทุกสายอาชีพ และเน้นการสอนจาก "AI คืออะไร" เป็น "เราจะอยู่ร่วมกับ AI อย่างไร"

 

หลักสูตร AI Ethics เป็นส่วนหนึ่งของแผนยุทธศาสตร์ "Thammasat Next Century" ที่มุ่งยกระดับธรรมศาสตร์ให้เป็นมหาวิทยาลัยเพื่อสังคมแห่งอนาคต โดยเชื่อมั่นว่าการพัฒนาประเทศในยุคดิจิทัลต้องไม่ทิ้งหลักจริยธรรมและความรับผิดชอบต่อสังคม

 

รายวิชา TU280 จะจัดการเรียนการสอนโดยทีมคณาจารย์จากหลากหลายศาสตร์ พร้อมเชิญผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านและวิทยากรผู้ทรงคุณวุฒิในแวดวง AI มาร่วมถ่ายทอดองค์ความรู้

 

โดยเนื้อหาจะเน้นการวิเคราะห์กรณีศึกษาและการถกเถียงเชิงจริยธรรมในสถานการณ์จริง เพื่อเตรียมเยาวชนไทยให้พร้อมรับมือกับอนาคตอย่างมีความรับผิดชอบ ทั้งในฐานะผู้ใช้งาน ผู้ตัดสินใจ และผู้ออกแบบเทคโนโลยีใหม่