อานุภาพ AI ตรวจมะเร็งต่อมลูกหมากตรงจุด เลือกยาที่ใช่ ลดเสียชีวิต

 

สำนักข่าว The Guardian รายงานว่า นักวิจัยได้พัฒนาเครื่องมือปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่สามารถระบุได้อย่างแม่นยำว่า

 

ผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากรายใดจะได้รับประโยชน์สูงสุดจากยา Abiraterone ซึ่งเป็นยาที่ช่วยลดความเสี่ยงการเสียชีวิตจากโรคนี้ได้ถึงครึ่งหนึ่ง

 

มะเร็งต่อมลูกหมากถือเป็นมะเร็งที่พบบ่อยที่สุดในผู้ชายกว่า 100 ประเทศทั่วโลก และยา Abiraterone ก็ได้รับการยกย่องว่าเป็น "ตัวพลิกเกม" ในการรักษาโรคมะเร็งต่อมลูกหมากระยะลุกลามมาแล้วหลายแสนคน 

 

อย่างไรก็ตาม สำหรับผู้ป่วยที่มะเร็งยังไม่แพร่กระจายในบางประเทศ ยาตัวนี้ยังไม่ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายเท่าใดนัก

 

 

 

AI คัดกรองผู้ป่วย ลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็น

 

สำนักข่าว The Guardian รายงานว่า ทีมวิจัยจากสหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร และสวิตเซอร์แลนด์ ได้สร้างสรรค์การทดสอบ AI ที่สามารถบ่งชี้ได้อย่างแม่นยำว่าผู้ป่วยรายใดมีแนวโน้มที่จะตอบสนองต่อยา Abiraterone ได้ดีที่สุด 

 

นับเป็นความก้าวหน้าที่จะช่วยให้ระบบสาธารณสุขสามารถขยายการเข้าถึงยานี้ให้แก่ผู้ป่วยได้มากขึ้น และยังช่วยให้ผู้ป่วยบางรายหลีกเลี่ยงการรักษาที่ไม่จำเป็น

 

การทดสอบ AI นี้กำลังถูกเปิดตัวในงานประชุมประจำปีของ American Society of Clinical Oncology ณ เมืองชิคาโก ซึ่งเป็นการประชุมด้านมะเร็งที่ใหญ่ที่สุดในโลก

 

ศาสตราจารย์ Nick James ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งต่อมลูกหมากและกระเพาะปัสสาวะจาก Institute of Cancer Research กรุงลอนดอน ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้นำทีมพัฒนาเครื่องมือนี้ กล่าวว่า

 

"ยา Abiraterone ได้พลิกโฉมการรักษาผู้ป่วยมะเร็งต่อมลูกหมากระยะลุกลามนับแสนคน และเราทราบดีว่ายานี้ให้ผลลัพธ์ที่น่าทึ่งกับผู้ป่วยจำนวนมากที่มะเร็งยังไม่แพร่กระจาย"

 

 

ผลข้างเคียงก็มี แต่ AI ช่วยให้การรักษาคุ้มค่าที่สุด

 

แม้ยา Abiraterone จะมีประโยชน์ แต่ก็มาพร้อมผลข้างเคียงที่ต้องระวัง เช่น ความดันโลหิตสูง, ปัญหาตับ, รวมถึงความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นเล็กน้อยต่อโรคเบาหวานและโรคหัวใจ

 

ศาสตราจารย์ James จึงเน้นย้ำว่า "การระบุได้ว่าใครจะได้รับประโยชน์สูงสุดจากยานี้จึงเป็นสิ่งที่มีค่าอย่างยิ่ง"

 

"งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นว่าเราสามารถคัดแยกผู้ที่ตอบสนองต่อยา Abiraterone ได้ดีที่สุด ออกจากผู้ที่ตอบสนองได้ดีกับการรักษามาตรฐานเพียงอย่างเดียว นั่นคือการบำบัดด้วยฮอร์โมนและการฉายรังสี" เขากล่าวเสริม

 

 

AI วิเคราะห์ภาพเนื้อเยื่อ มองเห็นสิ่งที่ตาเปล่ามองไม่เห็น

 

ทีมนักวิจัยได้ใช้ AI วิเคราะห์ภาพชิ้นเนื้อเยื่อมะเร็งต่อมลูกหมากกว่า 1,000 ราย จากผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงสูงแต่ยังไม่แพร่กระจาย

 

การทดสอบนี้มุ่งเน้นไปที่การค้นหาคุณสมบัติที่ซ่อนอยู่ในภาพซึ่งไม่สามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า

 

ผลการทดลองพบว่า AI สามารถระบุผู้ป่วย 25% ที่จะได้รับประโยชน์สูงสุดจากยา Abiraterone สำหรับผู้ป่วยกลุ่มนี้ ยา Abiraterone สามารถลดความเสี่ยงการเสียชีวิตลงได้ถึงครึ่งหนึ่ง ซึ่งเป็นผลลัพธ์ที่น่าทึ่งอย่างยิ่ง

 

ในการศึกษา ผู้ป่วยจะได้รับการจัดกลุ่มตามผลการทดสอบ biomarker (เป็นบวก หรือ เป็นลบ) เพื่อเปรียบเทียบกับผลลัพธ์การรักษา

 

สำหรับผู้ป่วยที่มีเนื้องอก biomarker-positive ซึ่งคิดเป็นหนึ่งในสี่ของจำนวนผู้ป่วยทั้งหมด ยา Abiraterone สามารถลดความเสี่ยงการเสียชีวิตภายในห้าปีลงได้อย่างชัดเจน จาก 17% เหลือเพียง 9%

 

ในทางกลับกัน ผู้ป่วยที่มีเนื้องอก biomarker-negative พบว่ายา Abiraterone ลดความเสี่ยงการเสียชีวิตจาก 7% เหลือ 4%

 

ซึ่งทีมวิจัยชี้ว่าความแตกต่างนี้ ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติหรือทางคลินิก ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะได้รับประโยชน์จากการรักษามาตรฐานเพียงอย่างเดียว และสามารถหลีกเลี่ยงการรักษาที่ไม่จำเป็นได้