“บอร์ด AI แห่งชาติ” ดัน “National Data Bank” ขับเคลื่อนข้อมูลประเทศ

นายประเสริฐ จันทรรวงทอง รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดีอี) กล่าวว่า ประเทศไทยกำลังเข้าสู่จังหวะสำคัญของการเปลี่ยนผ่านสู่ยุคดิจิทัลที่ข้อมูลและปัญญาประดิษฐ์ (AI) ไม่ใช่เพียงเครื่องมือสนับสนุน แต่กลายเป็นโครงสร้างพื้นฐานใหม่ของประเทศ รัฐบาลจึงได้เร่งขับเคลื่อนนโยบายดิจิทัลเชิงรุก เพื่อให้เทคโนโลยีทำงานร่วมกับนโยบายอย่างบูรณาการ

ประเสริฐ จันทรรวงทอง 

โดยหนึ่งในก้าวสำคัญคือการจัดตั้ง ‘คณะกรรมการ AI แห่งชาติ’ เพื่อกำหนดทิศทางการพัฒนา AI ของประเทศให้มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และเกิดประโยชน์สูงสุด พร้อมการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็น เช่น Cloud, Data Center, GPU Computing และแพลตฟอร์มโอเพนซอร์ส เพื่อรองรับการเติบโตของนวัตกรรมดิจิทัลในระยะยาว

อีกหนึ่งภารกิจสำคัญ คือ การจัดตั้ง ‘National Data Bank’ ซึ่งรัฐบาลมุ่งหวังให้เป็นกลไกกลางในการรวบรวม จัดการ และเปิดใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ของประเทศอย่างปลอดภัยและโปร่งใส โดยมี สถาบันข้อมูลขนาดใหญ่ (องค์การมหาชน) หรือ BDI กระทรวงดีอี ร่วมกับ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ทำหน้าที่หลักในการออกแบบระบบและผลักดันการดำเนินงาน เพื่อให้ข้อมูลกลายเป็นรากฐานของการวางแผนเชิงนโยบาย การสร้างบริการสาธารณะ และการพัฒนานวัตกรรมที่ตอบโจทย์ของประเทศ

ขับเคลื่อนประเทศไทยด้วย Big Data & AI

นายกุลิศ สมบัติศิริ ประธานกรรมการ BDI กล่าวว่า BDI ได้วางรากฐานให้ระบบข้อมูลของประเทศขยับจาก 'ต่างคนต่างทำ' สู่ 'การทำงานร่วมกัน' อย่างเป็นระบบ ผลงานอย่าง Health Link ที่เชื่อมข้อมูลสุขภาพทั่วประเทศ, Travel Link ที่ใช้วิเคราะห์การเดินทางในเชิงพื้นที่ และ City Data Platform (CDP) ที่ทำให้ข้อมูลเมืองถูกนำมาใช้ในการตัดสินใจได้จริง ล้วนสะท้อนถึงจุดเปลี่ยนเชิงโครงสร้างของระบบข้อมูลไทยที่เริ่มต้นแล้วจริง ภาครัฐหลายหน่วยงาน เริ่มใช้ข้อมูลเชิงลึกมาเป็นพื้นฐานของการกำหนดนโยบาย ซึ่งสะท้อนเป้าหมายสูงสุดของ BDI

ขณะที่ รศ. ดร. ธีรณี อจลากุล ผู้อำนวยการ BDI กล่าวว่า หัวใจสำคัญของภารกิจนี้ คือ การพัฒนาโครงการ แพลตฟอร์มการเชื่อมโยงและวิเคราะห์ข้อมูลขนาดใหญ่ (ดีทู) (Data Integration and Intelligence Platform (D-II)) โดย D-II ไม่ได้เป็นการสร้างระบบข้อมูลขึ้นมาใหม่ แต่ทำหน้าที่บูรณาการและเชื่อมโยงข้อมูลที่มีอยู่แล้วจากหลายภาคส่วน รวมถึงการให้บริการวิเคราะห์ข้อมูลบนแพลตฟอร์มโดยทีมนักวิทยาศาสตร์ข้อมูลของ BDI เพื่อสนับสนุนการวางแผนเชิงนโยบายที่มีประสิทธิภาพ และขับเคลื่อนประเทศไทยสู่การเป็น Data-Driven Nation อย่างแท้จริง 

นอกจากนี้ยังมี Dashboard and Analytics Tools ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ช่วยให้หน่วยงานต่าง ๆ สามารถวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกและตัดสินใจบนพื้นฐานของข้อมูลจริงที่ถูกเชื่อมโยงเข้าสู่ระบบฯ รวมถึง Central Hashing กระบวนการแทนค่าข้อมูลสำคัญ โดยที่ไม่สามารถถอดรหัสหรือกระทำการใดๆ เพื่อที่จะกลับไปยังข้อมูลต้นฉบับได้หากไม่ได้รับอนุญาต เพื่อการปกป้องข้อมูลตามกฎหมายฯ

พัฒนา ThaiLLM เทียบชั้น Chat GPT

BDI ยังเดินหน้าร่วมพัฒนา ThaiLLM หรือ Thai Large Language Modelซึ่งเป็นโครงสร้างพื้นฐานปัญญาประดิษฐ์สำหรับภาษาไทย แบบ Open Source/Open License ที่ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากกองทุนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม

รศ. ดร. ธีรณี อจลากุล

BDI ร่วมมือกับ ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ (NECTEC) สถาบันวิทยสิริเมธี (VISTEC) สมาคมผู้ประกอบการปัญญาประดิษฐ์ประเทศไทย (AIEAT) สมาคมปัญญาประดิษฐ์ประเทศไทย (AIAT) ThaiLLM ถือเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของความร่วมมือกับหน่วยงานผู้นำด้าน AI ของประเทศไทย ที่รวมพลังกันพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน AI ภาษาไทย ที่เข้าใจบริบทของภาษาและวัฒนธรรมไทย เพื่อให้ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และนักเทคโนโลยี สามารถนำไปใช้งานและต่อยอดได้อย่างกว้างขวาง

ปัจจุบันโครงการ ThaiLLM ดำเนินการมาแล้ว 3 เดือน สามารถรวบรวมข้อมูลภาษาไทยจากกระทรวงดีอี สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา และเอกสารที่หอสมุดแห่งชาติเป็นผู้ถือสิทธิ์ได้แล้วเสร็จ

รวมถึงมีการพัฒนาและใช้งาน ThaiLLM Data Bank ซึ่งมีปริมาณข้อมูลภาษาไทยมากกว่า 245GB และดำเนินการให้อยู่ในรูปแบบของโทเคนได้ประมาณ 55 ล้านล้านโทเคน หรือคิดเป็น 55% ของปริมาณเป้าหมายเพื่อทำการพัฒนาโมเดลขนาดเล็ก และขนาดกลางเบื้องต้น

โครงการนี้ยังทำหน้าที่เป็น กลไกสำคัญในการส่งเสริมความร่วมมือด้านปัญญาประดิษฐ์ของประเทศไทย (Thai AI Collaboration) และสร้างระบบนิเวศ AI ของประเทศ (AI Ecosystem) ให้เข้มแข็งตามแนวทางการดำเนินงานที่กำหนดไว้ในที่ประชุมคณะกรรมการ AI แห่งชาติ ทั้งยังช่วยลดการพึ่งพาเทคโนโลยีจากต่างประเทศ และผลักดันให้ประเทศไทยก้าวขึ้นเป็นหนึ่งใน ผู้เล่นสำคัญในระดับภูมิภาคด้าน AI

ThaiLLM จะไม่เพียงเป็นโครงสร้างพื้นฐานเท่านั้น แต่ยังเป็นเวทีที่จุดประกายความร่วมมือรูปแบบใหม่ในระดับประเทศ ที่หน่วยงานและนวัตกรไทยจากทุกภาคส่วนเข้ามีส่วนร่วมในการสร้างและต่อยอดร่วมกันได้