UAE ซุ่มปั้น "มหาวิทยาลัย AI" หวังขึ้นแท่น "Stanford แดนอาหรับ"

 

ในยุคที่ AI กำลังพลิกโฉมโลก หลายประเทศต่างเร่งเครื่องลงทุนเพื่อช่วงชิงความเป็นผู้นำ แต่ท่ามกลางการแข่งขันที่ดุเดือด สำนักข่าว Bloomberg รายงานว่า สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (UAE) กำลังสร้างความเคลื่อนไหวที่น่าจับตา

 

ด้วยการปั้น Mohamed bin Zayed University of AI (MBZUAI) สถาบันซึ่งก่อตั้งมาเพียง 6 ปี ให้เป็น มหาวิทยาลัย AI "สแตนฟอร์ดแห่งกลุ่มประเทศอ่าว"

 

โดยมีเป้าหมายชัดเจน คือสร้างบุคลากร AI ป้อนอุตสาหกรรมในประเทศ บ่มเพาะสตาร์ทอัพ และเป็นหัวหอกในการพัฒนา AI ของภูมิภาค

 

Eric Xing นักวิทยาศาสตร์คอมพิวเตอร์ผู้คร่ำหวอดจาก Stanford และ Carnegie Mellon ซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งอธิการบดีของ MBZUAI ได้ประกาศวิสัยทัศน์อันแรงกล้า

 

ที่จะทำให้ MBZUAI ก้าวขึ้นเป็นศูนย์กลางนวัตกรรมและผู้ประกอบการ AI เช่นเดียวกับที่ Stanford เคยทำสำเร็จใน Silicon Valley

 

 

UAE ทุ่มสุดตัว ปั้น AI สัญชาติเอมิเรตส์

 

UAE แสดงความมุ่งมั่นที่จะเป็นผู้เล่นระดับโลกด้าน AI มาตั้งแต่ปี 2017 ด้วยการแต่งตั้งรัฐมนตรี AI คนแรกของโลก

 

และล่าสุดยังบังคับให้โรงเรียนประถมทุกแห่งต้องสอนเรื่อง AI เช่น อคติของอัลกอริทึม (algorithmic bias) และ Prompt Engineering (การสร้างคำสั่งให้ AI)

 

สำหรับ MBZUAI (ตั้งชื่อตามผู้นำประเทศ "โมฮัมเหม็ด บิน ซายิด" ประธานาธิบดีแห่งสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์) ถือเป็นจิ๊กซอว์สำคัญในแผนการนี้

 

โดยมีภารกิจหลักคือการเป็นแหล่งผลิตวิศวกร AI ให้กับบริษัทท้องถิ่น, เป็นศูนย์บ่มเพาะสตาร์ทอัพ AI ในประเทศ และเป็นหน่วยวิจัยและพัฒนา AI ระดับชาติ

 

เพื่อลดการพึ่งพาต่างชาติในอุตสาหกรรมนี้โดยสิ้นเชิง เนื่องจากปัจจุบัน UAE ต้องพึ่งพาบุคลากรต่างชาติเป็นส่วนใหญ่

 

 

ไพ่ใบใหม่จากอเมริกา: ทรัมป์ปูทางให้ AI ของ UAE ผงาด?

 

ไม่กี่สัปดาห์ก่อนที่ โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐฯ ได้ประกาศแผนผ่อนปรนข้อจำกัดการส่งออกเซมิคอนดักเตอร์ให้แก่ UAE ซึ่งถือเป็นการพลิกเกมครั้งใหญ่ที่อาจเร่งการพัฒนา AI ของภูมิภาคนี้ให้พุ่งทะยาน 

 

เพราะภายใต้ข้อตกลงดังกล่าว UAE จะได้รับอนุญาตให้นำเข้าชิปที่ทันสมัยที่สุดถึง 500,000 ชิ้นต่อปีจนถึงปี 2027 โดยหนึ่งในห้าของจำนวนนี้จะถูกจัดสรรให้กับ G42 บริษัท AI ครบวงจรของประเทศ

 

ความเคลื่อนไหวนี้ถือเป็นการเปลี่ยนกลยุทธ์ของสหรัฐฯ โดยสิ้นเชิง จากเดิมที่เคยจำกัดการเข้าถึงเทคโนโลยีขั้นสูงของ UAE เนื่องจากมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับจีน 

 

Kristin Diwan นักวิชาการอาวุโสจาก Arab Gulf States Institute มองว่านี่คือ

 

"ชัยชนะครั้งใหญ่สำหรับ  UAE ที่จะกลายเป็นศูนย์กลางสำคัญในเศรษฐกิจเทคโนโลยีระดับโลก"

 

นอกจากนี้ การที่รัฐบาลสหรัฐฯ ยกเลิกสิทธิ์ของ Harvard ในการรับนักศึกษาต่างชาติ ก็อาจเป็นผลดีต่อภูมิภาคนี้ ทำให้นักศึกษาต่างชาติหันมามองหาโอกาสทางการศึกษานอกสหรัฐฯ มากขึ้น

 

ปัจจุบัน นักศึกษาปริญญาโทเกือบ 400 คนของ MBZUAI เป็นชาวเอมิเรตส์ไม่ถึง 1 ใน 5

 

ส่วนที่เหลือส่วนใหญ่มาจากจีน อินเดีย คาซัคสถาน และอียิปต์ ซึ่งหลายคนเริ่มมีปัญหาในการเรียนต่อในสหรัฐฯ และสหราชอาณาจักร

 

ด้วยทุนการศึกษาเต็มจำนวนจาก UAE นักศึกษา MBZUAI จึงสามารถศึกษาต่อในสาขาวิทยาการหุ่นยนต์ คอมพิวเตอร์วิทัศน์ (computer vision) และสาขาอื่นๆ ได้อย่างเต็มที่

 

โดยเร็วๆ นี้จะมีโปรแกรมด้านวิทยาการการตัดสินใจ (decision science) และสาธารณสุขดิจิทัล (digital public health) เปิดสอนเพิ่ม

 

นอกจากนี้ MBZUAI ยังได้เปิดห้องปฏิบัติการวิจัยแห่งแรกในสหรัฐฯ ที่ Sunnyvale ใกล้สำนักงานใหญ่ Google เพื่อมุ่งเน้นการพัฒนาโมเดลพื้นฐาน AI ขั้นสูง และเพื่อดึงดูดบุคลากร AI ระดับโลก

 

ทางมหาวิทยาลัยยังได้เสนอแพ็กเกจค่าตอบแทนที่ "ดีกว่า" มหาวิทยาลัยชั้นนำอื่นๆ รวมถึงความสนใจในการก้าวข้าม "วัฒนธรรมภาษาอังกฤษที่ครอบงำมานาน"

 

โดยเมื่อสองปีที่แล้ว MBZUAI ได้เปิดตัวโมเดลภาษาขนาดใหญ่ภาษาอาหรับที่ทันสมัยที่สุดในโลก

 

 

ความท้าทายที่รออยู่

 

แม้จะมีทรัพยากรและศักยภาพมหาศาล แต่ MBZUAI ก็ยังคงต้องเผชิญกับความท้าทายหลายประการ เมื่อเทียบกับ Stanford ที่มีอายุ 140 ปี มีนักศึกษามากกว่า 17,000 คน และ 150 หลักสูตรปริญญาโท

 

MBZUAI ต้องสร้างทุกอย่างขึ้นมาใหม่ ขาดชื่อเสียงที่เป็นที่รู้จัก และต้องพึ่งพาเงินทุนจากรัฐบาลที่ไม่มีการรับประกันถาวร

 

นอกจากนี้ ผู้เชี่ยวชาญและนักวิชาการบางคนอาจลังเลที่จะย้ายมายัง UAE ซึ่งมีข้อห้ามในการวิจารณ์รัฐบาลหรือผู้นำ และการกระทำที่เป็นการคัดค้านอาจมีโทษจำคุกขั้นต่ำห้าปี 

 

แม้ว่านี่จะไม่ใช่เรื่องแปลก แต่ก็อาจขัดแย้งกับภาพลักษณ์ที่ UAE ต้องการนำเสนอ

 

อย่างไรก็ตาม Timothy Baldwin อธิการบดีฝ่ายวิชาการ และ Elizabeth Churchill ผู้ก่อตั้งภาควิชามนุษย์-คอมพิวเตอร์ปฏิสัมพันธ์ ได้ยืนยันว่า

 

เสรีภาพในการแสดงออกเป็น "ค่านิยมหลัก" ของมหาวิทยาลัย และปฏิเสธความคิดเรื่องการเซ็นเซอร์