ศิลปิน 400 ชีวิต จวก รัฐบาล UK ปล่อย AI ขโมยลิขสิทธิ์เพลงอื้อ
ตำนานผนึกดาวดัง! Paul McCartney, Elton John, Dua Lipa นำทัพศิลปินกว่า 400 ชีวิต กดดันรัฐบาลอังกฤษ ชี้ผลักภาระ ปล่อย AI ขโมยลิขสิทธิ์เพลงอื้อ
กำลังเป็นประเด็นร้อนที่สั่นสะเทือนวงการสร้างสรรค์ในสหราชอาณาจักร และอาจส่งผลกระทบไปทั่วโลก...
สำนักข่าว Bloomberg รายงานว่าศิลปินระดับตำนานอย่าง Sir Paul McCartney, Sir Elton John รวมถึงศิลปินยุคใหม่อย่าง Dua Lipa ต้องผนึกกำลังกับเพื่อนศิลปินอีกกว่า 400 ชีวิต
ออกโรงเรียกร้องให้นายกรัฐมนตรี Keir Starmer ทบทวนและ "เอาจริง" กับการคุ้มครองลิขสิทธิ์ในยุคที่ AI กำลังเฟื่องฟู
เกิดอะไรขึ้น? ทำไมศิลปินดังต้องออกมาเคลื่อนไหว?
ประเด็นอยู่ที่ "ร่างกฎหมายข้อมูล" (Data Bill) ฉบับใหม่ ที่กำลังจะมีการลงมติสำคัญในสภาราววันจันทร์ที่ 19 พฤษภาคม 2568
ซึ่งศิลปินมองว่าเนื้อหาที่รัฐบาลเสนอ ยัง "หละหลวมเกินไป" และอาจเปิดช่องให้บริษัทเทคโนโลยี AI สามารถนำผลงานเพลง ภาพยนตร์ งานเขียน หรือคอนเทนต์สร้างสรรค์ต่างๆ ที่มีลิขสิทธิ์
ไป "ฝึกสอน" หรือ "ป้อนข้อมูล" ให้ AI เรียนรู้ได้โดยไม่ต้องขออนุญาต หรือจ่ายค่าตอบแทนอย่างเป็นธรรม
แม้รัฐบาลจะเสนอทางออกว่า เจ้าของลิขสิทธิ์สามารถ "เลือกที่จะไม่เข้าร่วม" ได้
แต่กลุ่มศิลปินมองว่านี่คือการผลักภาระให้ผู้สร้างสรรค์ และไม่ต่างอะไรกับการปล่อยให้ "เกิดการขโมยลิขสิทธิ์ครั้งมโหฬาร" และต้องตามแก้ปัญหาภายหลัง
"ถ้าเรายอมให้ผลงานของเราถูกนำไปใช้ฟรีๆ โดยบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่จากต่างชาติเพียงไม่กี่แห่ง เราไม่เพียงแต่จะสูญเสียรายได้ในอนาคต แต่ยังหมายถึงการสูญเสียโอกาสในการเติบโตของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของประเทศด้วย"
นี่คือความกังวลที่ระบุในจดหมายเปิดผนึกซึ่งส่งตรงถึงผู้นำประเทศ และเผยแพร่เมื่อวันเสาร์ที่ 10 พฤษภาคม 2568
ข้อเรียกร้องลิขสิทธิ์ยุค AI เฟื่องฟู
สิ่งที่กลุ่มศิลปินต้องการคือ การแก้ไขร่างกฎหมายให้ "เข้มข้น" ขึ้น
โดยเฉพาะการกำหนดให้บริษัท AI ต้อง "แจ้ง" และ "ขออนุญาต" เจ้าของลิขสิทธิ์ก่อนนำผลงานไปใช้
และต้องมีกลไกที่ทำให้ AI หรือบริษัทผู้พัฒนา "ต้องรับผิดชอบ" หากมีการละเมิดเกิดขึ้น
พวกเขามองว่า ข้อเสนอของรัฐบาลที่ว่าจะมีการประเมินผลกระทบทางเศรษฐกิจ หรือทำรายงานความโปร่งใสภายหลังนั้น "ไม่ทันการณ์" และเป็นการ "เกาไม่ถูกที่คัน"
เรื่องนี้สำคัญอย่างไร? ไม่ใช่แค่เรื่องของศิลปินในอังกฤษ
การต่อสู้ครั้งนี้ ไม่ใช่แค่เรื่องของ Sir Paul McCartney หรือศิลปินอังกฤษเท่านั้น แต่มันคือ "สมรภูมิลิขสิทธิ์" ครั้งสำคัญในยุค AI ที่ทั่วโลกกำลังจับตามอง
ถ้า AI สามารถใช้ข้อมูลลิขสิทธิ์ได้อย่างเสรีโดยไม่มีการควบคุมที่เหมาะสม:
- ผู้สร้างสรรค์จะขาดแรงจูงใจ: เมื่อผลงานถูกนำไปใช้ต่อยอดโดยไม่ได้รับเครดิตหรือค่าตอบแทน
- อุตสาหกรรมสร้างสรรค์อาจซบเซา: เพราะมูลค่าของ "ต้นฉบับ" ถูกลดทอน
- เกิดคำถามถึงความเป็นธรรม: ระหว่างผู้พัฒนาเทคโนโลยีกับเจ้าของทรัพย์สินทางปัญญา
ผลลัพธ์ของการลงมติจะไม่ใช่แค่การกำหนดทิศทางของอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ในสหราชอาณาจักรเท่านั้น
แต่อาจกลายเป็น "บรรทัดฐาน" ที่ประเทศอื่นๆ รวมถึงประเทศไทย ต้องหันมาพิจารณาอย่างจริงจังว่า
เราจะสร้างสมดุลระหว่างการพัฒนาเทคโนโลยี AI กับการคุ้มครอง "หัวใจ" ของความคิดสร้างสรรค์ นั่นคือ "ลิขสิทธิ์" ได้อย่างไร
คงต้องติดตามกันอย่างใกล้ชิดว่า รัฐบาลอังกฤษจะเลือกฟังเสียงของใคร ระหว่าง "ยักษ์ใหญ่เทคโนโลยี" กับ "ผู้สร้างสรรค์" ที่เป็นรากฐานสำคัญของวัฒนธรรมและเศรษฐกิจ