อิทธิพลของข่าวลือ

ทุกๆประเทศล้วนมีข่าวลืออยู่ในสังคมไม่มากก็น้อย ที่ประเทศเมียนมาก็มีมากเลยครับ ผมอยู่นั่นมานานมักจะได้รับข่าวลือมาตลอด แต่ที่มากที่สุดก็ช่วงปีหลังๆนี่แหละครับ ดังนั้นถ้าจะเสพข่าวแต่ละครั้ง ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษเลยครับ ผมคิดว่าหากรับมาทุกข่าว แล้วตั้งหน้าตั้งตาโพสต์โดยไม่คัดกรองก่อน สุดท้ายก็จะเสียใจย้อนหลังแน่นอน

ที่ประเทศเมียนมา ในอดีตผมคิดว่าเกือบทุกคนที่เข้าไปทำธุรกิจที่นั่น มักจะได้ฟังคนมาพูดหรือมาคุยโม้ว่า มีคอนเน็คชั่น(Connection)กับนายพลคนโน้นคนนี้ บ้างก็พูดว่ามีคอนเน็คชั่นกับรัฐมนตรีคนโน้นคนนี้ หรือรู้จักผู้หลักผู้ใหญ่คนโน้นคนนี้

สิ่งนี้มักจะพูดกันเป็นประจำ ซึ่งต้องพูดตรงๆเลยว่า จะมีคนที่เข้าถึงคอนเน็คชั่นที่ว่านี้ไม่น่าจะมีถึงครึ่ง ที่เหลือมักจะโม้ไว้ก่อนทั้งนั้น จากนั้นก็จะมีข่าวลือต่างๆนานาตามมา ซึ่งที่นิยมมักจะลือไปว่าท่านนั้นท่านนี้สามารถเข้าถึงเส้นสายต่างๆนานา สามารถขออนุญาตโน่น นี่ นั่นได้

ก็อีกเช่นกันครับ มีความเป็นไปได้จริงๆไม่ถึงครึ่งเช่นกันครับ ผมจึงไม่ค่อยเชื่อถือเท่าไหร่นัก เพราะที่ประเทศเมียนมาอะไรก็เป็นไปได้หมดละครับ

สถานที่ข่าวลือที่คนชอบไปปล่อยกัน ถ้าเป็นในอดีตก็จะเป็นร้านน้ำชาที่มีอยู่เกลื่อนกราดข้างถนน เพราะในอดีตร้านกาแฟที่หรูๆในเมืองย่างกุ้ง ไม่ค่อยจะมีให้เห็น ร้านน้ำชาจึงเป็นแหล่งที่ผู้คนชอบไปนั่งชุมนุมกัน ร้านน้ำชาที่เมืองย่างกุ้งเรียกว่า “ละเพะเย่ซ่าน” ที่นี้จะมีโต๊ะเตี้ยๆ เก้าอี้เตี้ยๆ เปิดร้านอยู่ตามข้างทางตามท้องถนน

ที่ร้านน้ำชานี้จะมีชานมพม่า ขนมต่างๆ และมีอาหารพม่าประเภท “โม๊ะฮินงา” หรือขนมจีน “หน่ำเปี้ยะ” หรือโรตีโอ่ง “ป่าลาต่า” หรือโรตี เป็นต้น ร้านค้าจะเปิดกันตั้งแต่เช้ามืดจนถึงดึกดื่นเลยครับ ที่นี่เราจะเห็นชาวเมียนมานุ่งโสร่งมานั่งคุยโม้กันทั้งวันทั้งคืน

บางคนก็อาศัยร้านน้ำชานี้เป็นที่บอกซื้อ-ขายสินค้ากัน มีขายตั้งแต่อสังหาริมทรัพย์ รถยนต์ และสินค้าอื่นๆ อีกทั้งที่นี่ยังเป็นแหล่งปล่อยข่าวลือชั้นดีกันเลยแหละครับ เรามักจะได้ข่าวลือจากจุดนี้กระจายต่อๆกันออกไปครับ 

ในอดีตผมก็ชอบไปนั่งและนัดหมายเพื่อนฝูงชาวเมียนมาให้มาพบกันที่ร้านน้ำชา เพื่อเจรจาค้า-ขายกันที่นี่ บางครั้งเรามักจะได้ข่าวต่างๆที่นี่ แต่ขอบอกก่อนว่าต้องกรองแล้วกรองอีกนะครับ คนขี้โม้เยอะมากที่นี่

พอมาถึงในยุคหลังปี 2010 เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในเมียนมา IT เริ่มเข้ามามีบทบาทมากขึ้น การสื่อสารก็มีการพัฒนามากยิ่งขึ้นโทรศัพพ์มือถือก็เริ่มหาซื้อได้ง่าย พอเข้าสู่ในยุคปี 2012 Viber และ Facebook เริ่มเข้ามาสู่สังคมเมียนมา แค่ระยะเวลาอันสั้น สามารถครองใจคนรุ่นใหม่ทันที

การขยายตัวของ Facebook และ Viber ก็กระจายไปอย่างรวดเร็วเหลือเชื่อ ในขณะเดียวกันข่าวลือก็เริ่มกระจายกันง่ายมาก โดยเฉพาะช่วงปีที่ผ่านมา เจ้าวายร้ายผีน้อย COVID-19 เข้ามาสู่ประเทศเมียนมา เจ้ากรมข่าวลือเริ่มทำงานหนักมาก เราจะเห็นข่าวลือต่างๆที่ส่งมาทางอากาศ (Facebook) ระบาดหนัก และที่หนักหนาสาหัสที่สุด น่าจะเป็นตั้งแต่ต้นปีนี้

“เจ้ากรมข่าวลือ”ยิ่งทำงานหนักมากจนน่าเห็นใจ (จะเห็นใจดีมั้ยน้า) เราจะได้เห็นมาจากทั้งสองฝั่งที่ขัดแย้งกันอยู่เลยครับ ดังนั้นพวกเราต้องระมัดระวังและคัดกรองข่าวที่ได้รับมากันให้ดีนะครับ

อย่าได้เชื่อข่าวที่ส่งมาทางออนไลน์โดยง่ายๆ เพราะบางครั้งแม้จะมีรูปภาพมายืนยัน แต่รูปภาพก็มีการตัดต่อวกไปวนมาได้เช่นกัน บวกกับข่าวลือมั่วๆออกมาเยอะแยะไปหมด ผมเห็นแล้วต้องคอยแก้ข่าวกันก็บ่อยๆก็มีครับ

ดังนั้นข่าวในช่วงหลังๆมานี้ ข่าวที่ออกมาจากทางประเทศเมียนมา ขอให้ทุกคนดูแหล่งข่าวด้วยนะครับ ว่าน่าเชื่อถือแค่ไหน แหล่งที่น่าเชื่อถือได้ น่าจะเป็นข่าวที่มาจากสถานฑูตไทยประจำประเทศเมียนมา

และที่สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ.เมืองย่างกุ้ง เป็นต้น ถ้ามาจากที่อื่น คงต้องฟังหูไว้หูก่อนนะครับ อย่าเพิ่งเชื่อใครง่ายๆนะครับ เดี๋ยวหน้าแตกเย็บไม่ติดเลยครับ

ภาพ : Sai Aung MAIN / AFP)