เล็งคลอดยุทธศาสตร์อาเซียน รับมือปฏิวัติอุตสาหกรรม

วงถก SEOM กังวลผลกระทบจากการปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 4 หรือ 4AIR หลังแรงงานกว่า 50% ในอาเซียนถูกแทนที่โดยระบบอัต
โนมัติ เดินหน้าร่างยุทธศาสตร์อาเซียนรับมือ

นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ เปิดเผยว่า กระทรวงพาณิชย์ร่วมกับสำนักเลขาธิการอาเซียน และองค์กรเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศของสหรัฐฯ (USAID-IGNITE) จัดประชุมคณะกรรมการรายสาขาด้านเศรษฐกิจของอาเซียนสมัยพิเศษ (Special Meeting of the Committee of the Whole: Special CoW) เพื่อหารือการเตรียมความพร้อมอาเซียนรับมือการปฏิวัติอุตสาหกรรม ครั้งที่ 4 หรือ 4IR โดยการประชุมครั้งนี้ มีผู้แทนของคณะทำงานในสาขาต่างๆ ใน 3 เสาประชาคมอาเซียน (เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรม และการเมืองและความมั่นคง) ตลอดจนภาคเอกชนที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุม เนื่องจากประเด็น 4IR เป็นเรื่องใหม่สำหรับอาเซียน จึงยังไม่มีการหารือในประเด็นที่อาจมีความคาบเกี่ยวระหว่างสาขาและระหว่างเสา ซึ่งที่ประชุมเห็นพ้องมอบฝ่ายเลขาธิการอาเซียนไปจัดทำเอกสารเพื่อนำเสนอร่างยุทธศาสตร์อาเซียนในการรับมือกับ 4IR เสนอระดับนโยบายของอาเซียนทั้ง 3 เสา พิจารณาต่อไป

การประชุมครั้งนี้ สำนักเลขาธิการอาเซียนได้แสดงความกังวลว่าการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 หรือ 4IR จะส่งผลให้กว่าร้อยละ 50 ของแรงงานในประเทศสมาชิกอาเซียนถูกแทนที่โดยระบบอัตโนมัติ ในทางกลับกันเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่พัฒนาขึ้น อาจทำให้ภาคอุตสาหกรรมต้องการแรงงานใหม่ๆ เพื่อทำงานในภาคอุตสาหกรรมที่ต้องพึ่งพาเทคโนโลยีสมัยใหม่

ทั้งนี้ที่ประชุมได้ระดมความเห็นถึงจุดแข็ง จุดอ่อน และความพร้อมของอาเซียนใน 5 ประเด็น ได้แก่ 1. นวัตกรรมและเทคโนโลยี 2. ทรัพยากรมนุษย์ 3. กรอบกฎระเบียบ 4. ความเชื่อมโยงของโครงสร้างพื้นฐาน และ 5. การเจริญเติบโตอย่างครอบคลุมและยั่งยืน เพื่อหารือถึงความท้าทายและเสนอแนวทางในการรับมือร่วมกัน

อย่างไรก็ตามได้เห็นพ้องว่าอาเซียนจะต้องให้ความสำคัญกับเรื่อง 1. การประสานการทำงานระหว่างสาขาและระหว่างเสา เพื่อให้การทำงานสอดคล้องไปในทิศทางเดียวกันและเอื้อประโยชน์ต่อกัน 2. การแบ่งปันข้อมูลการดำเนินงานของแต่ละสาขาให้ได้รับทราบข้อมูลอย่างทั่วถึงและพร้อมเพรียง เพื่อลดความซ้ำซ้อนและเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงาน และ 3. การกำหนดยุทธศาสตร์ของอาเซียนเพื่อรับมือกับ 4IR

สำหรับคณะทำงานรายสาขาของอาเซียน ที่ประชุมเห็นว่าอาจต้องเตรียมความพร้อมด้าน 4IR เช่น วิทยาศาสตร์และนวัตกรรม ผู้ประกอบการขนาดเล็กและรายย่อย ทรัพย์สินทางปัญญา การคุ้มครองผู้บริโภค อาหาร เกษตรและป่าไม้ เป็นต้น

ปัจจุบันขนาดเศรษฐกิจดิจิทัลของอาเซียนมีสัดส่วนคิดเป็นร้อยละ 7 ของ จีดีพีของอาเซียน (2.9 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ) โดย คาดว่าในปี 2568 เศรษฐกิจดิจิทัลจะช่วยให้มูลค่าจีดีพีของอาเซียนเพิ่มขึ้นอีก 1 ล้านล้านเหรียญสหรัฐ