ลงทุนอาเซียน โอกาสมาก ความเสี่ยงสูง

โดย...ชลธิชา ภัทรสิริวรกุล

ข้อมูลจากงานสัมมนา "Thailand Overseas Investment Forum 2017" ที่จัดโดยสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน (บีโอไอ) และสถาบัน วิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดี อาร์ไอ) สมเกียรติ ตั้งกิจวินิชย์ ประธาน ทีดีอาร์ไอ บอกว่า การลงทุนในอาเซียนมีโอกาสมาก แต่ก็มีความเสี่ยงสูงเช่นกัน

ความเสี่ยงนั่นก็คือ พฤติกรรมของผู้บริโภคในการยอมรับสินค้าในแต่ละประเทศมีความแตกต่างกัน แม้ว่าสินค้าไทยยังเป็นที่นิยมในสายตาเพื่อนบ้าน แต่ควรต้องศึกษาตลาดแต่ละประเทศให้เข้าใจดี

ทั้งนี้ ทีดีอาร์ไอได้ศึกษาถึงโอกาส และความเสี่ยงในการเข้าไปลงทุน 6 ประเทศอาเซียนที่ได้รับความสนใจจากนักลงทุนไว้เริ่มจาก "อินโดนีเซีย" ประเทศที่มีประชากรมากที่สุดในอาเซียน ผู้ประกอบการที่เข้าไปลงทุนควรมองตลาดในประเทศไม่ใช่เพื่อการส่งออก ขณะที่เดิมอินโดนีเซียได้ชื่อว่ามีข้อกฎหมายกีดกันการค้าสูงอันดับต้นๆ แต่ปัจจุบันข้อกฎหมายถูกยกเลิกไปบ้างแล้ว

กลุ่มสินค้าที่มีโอกาสเข้าไปลงทุนคือ ชิ้นส่วนยานยนต์ เพราะผู้ประกอบการอินโดนีเซียยังผลิตได้ต่ำกว่ามาตรฐานสากล ข้อควรระวังคือ ต้นทุนโลจิสติกส์สูงมากโดยเฉพาะการขนส่งข้ามเกาะ และเป็นตลาดที่มีการแข่งขันสูง

"เวียดนาม" มีความได้เปรียบจากข้อตกลงเขตการค้าเสรี (เอฟทีเอ) เวียดนาม-อียู จะมีผลบังคับใช้ 100% ในช่วงไตรมาส 2 ปี 2561 ซึ่งจะช่วย ให้ผู้ประกอบการที่เข้าไปลงทุนใน เวียดนามได้ประโยชน์จากข้อตกลงไปด้วย และแนะนำว่าผู้ประกอบการไทยควรเป็นเจ้าของธุรกิจเอง ไม่ควรหุ้นกับหุ้นส่วนท้องถิ่น เนื่องจากมีการคอร์รัปชั่นสูงและยังมีต้นทุนแฝงที่ต้องคำนึง

สำหรับ "เมียนมา" แม้จะมีความไม่ชัดเจนของนโยบายแต่ปัจจุบันมีแผนการเปิดเขตเศรษฐกิจพิเศษ 7 เขตใหม่ เพิ่มโอกาสธุรกิจเทรดดิ้งและ ค้าปลีก และล่าสุดรัฐบาลได้อนุญาตให้ต่างชาติทำการค้าโดยไม่มีข้อจำกัดในธุรกิจ 5 ประเภท ได้แก่ ปุ๋ย เมล็ดพืช ยาฆ่าแมลง อุปกรณ์การแพทย์ และวัสดุก่อสร้าง ซึ่งเป็นกลุ่มที่ผู้ประกอบการไทยมีศักยภาพ ข้อแนะนำในตลาดเมียนมาต่างกับเวียดนามตรงที่ต้องมีพันธมิตรทางการค้า

"ฟิลิปปินส์" เหมือนแบ่งเป็น 3 ประเทศ (เกาะลูซอน เกาะวิซายัส เกาะมินดาเนา) ดังนั้น หากสนใจจะขายสินค้าในเกาะใดเกาะหนึ่ง ควรตั้งโรงงานในเกาะนั้นเลย เนื่องจากค่าโลจิสติกส์สูงกว่าขนส่งสินค้าจากประเทศไทยไปฟิลิปปินส์ ซึ่งฟิลิปปินส์เป็นประเทศเดียวที่มีเขตเศรษฐกิจพิเศษด้านท่องเที่ยว นักลงทุนจะได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้ 6 ปี

"สปป.ลาว" มีความโดดเด่นในธุรกิจสินค้าเกษตรแปรรูป โดยเฉพาะโครงการที่ต้องใช้ที่ดินขนาดใหญ่ อย่างไรก็ตาม ผู้ประกอบการควรร่วมทุนกับคนท้องถิ่น เนื่องจากอิทธิพลนักธุรกิจท้องถิ่นยังมีสูง ขณะที่ "กัมพูชา" การลงทุนการผลิตควรตั้งโรงงานที่ปอยเปต เกาะกง พนมเปญ หรือสีหนุวิลล์ เนื่องจากการเข้าถึงไฟฟ้ามีมากกว่าพื้นที่อื่น จุดเด่นคือ รัฐบาลเปิดเสรีให้นักธุรกิจต่างชาติ ถือว่าเอื้อสำหรับการเป็นฐานผลิตเพื่อการส่งออก แต่มีการปรับขึ้นค่าจ้างขั้นต่ำทุกปี

จากการศึกษาที่ได้ ทำให้เห็นว่าโลกยุคโลกาภิวัตน์ การค้า การลงทุนเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ซึ่งการลงทุนระหว่างอาเซียนที่มีโอกาสให้เห็นมากขึ้น แต่ความเสี่ยงก็นับว่ายังสูงเช่นกัน ทว่าความเสี่ยงสูงสุดคือ การไม่คิดออกไปลงทุนเลยมากกว่า