บทบาทนักการเมืองสตรีในเวียดนาม
โดย ... มรกตวงศ์ ภูมิพลับ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
โดย ... มรกตวงศ์ ภูมิพลับ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
การถึงแก่อสัญกรรมของ ฯพณฯ เจิ่น ดั่ย กวาง (Tran Dai Quang) ประธานประเทศคนที่ 8 ของสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามเมื่อ 21 กันยายน 2561 หลังดำรงตำแหน่ง 2 ปี 6 เดือนทำให้การเมืองภายในเวียดนามกระเพื่อมเล็กน้อย
เจิ่น ดั่ย กวาง เป็นคนจังหวัดนิงห์ บิ่งห์ เคยดำรงตำแหน่งระดับสูงในหน่วยงานตำรวจก่อนเข้าสู่กรมการเมืองและคณะกรรมการกลางของพรรคคอมมิวนิสต์ อันเป็นองค์กรที่ทรงอำนาจที่สุดของประเทศ เคยเป็นรัฐมนตรีกระทรวงความมั่นคงสาธารณะและดูแลหน่วยข่าวกรองของเวียดนามด้วย ท่ามกลางข่าวลือการแบ่งขั้วในพรรคเขามีบทบาทด้านความมั่นคงค่อนข้างมาก
เจิ่น ดั่ย กวาง ช่วงดำรงตำแหน่งประธานประเทศได้ต้อนรับการเยือนของประธานาธิบดีบารัค โอบามาและประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐอเมริกาในปี 2016 และ 2017 ตามลำดับ ก่อนหน้าถึงแก่อสัญกรรมเขายังมีส่วนในการต้อนรับการจัดประชุม World Economic Forum การจากไปค่อนข้างกะทันหันจึงนำมาสู่ภาวะสุญญากาศทางการเมืองในกรมการเมือง (Politburo) ซึ่งปัจจุบันมี 17 คน น่าสนใจว่าภายหลังจากการถึงแก่อสัญกรรมผู้นำศาสนาพุทธในเวียดนามโดยเฉพาะอย่างยิ่งพระภิกษุและพุทธศาสนิกชนหลายร้อยคนทำพิธีไว้อาลัยในวัดพุทธในนครโฮจิมินห์ และทางการกำหนดให้มีรัฐพิธีไว้อาลัยวันที่ 26 -27 กันยายน 2018
ดั่ง ถิ หง็อก ถิ่ญ (Dang Thi Ngoc Thinh) ในฐานะรองประธานประเทศ ได้กลายเป็นสตรีคนแรกที่ขึ้นดำรงตำแหน่งรักษาการณ์ประธานประเทศตั้งแต่วันที่ 21 กันยายน 2561 ที่ผ่านมา เธออยู่ในวัย 59 ปี เป็นชาวจังหวัดกว่างนาม (ภาคกลาง) จบการศึกษาระดับปริญญาตรีด้านกฎหมาย ประวัติศาสตร์ จบปริญญาโทเกี่ยวกับพรรคคอมมิวนิสต์ เธอเคยดำรงตำแหน่งในสหภาพสตรีเวียดนาม คณะกรรมการกลางพรรค เป็นกรรมการของสมัชชาแห่งชาติ เธอเคยเป็นตัวแทนรัฐบาลเวียดนามมาร่วมพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพในหลวงรัชกาลที่ 9 ของไทย เคยไปเยือน สปป. ลาวเพื่อคานอำนาจจีนมีอิทธิพลใน สปป. ลาวมากขึ้น รวมทั้งการต้อนรับผู้นำคนสำคัญที่เดินทางมาเยือนเวียดนาม
การดำรงตำแหน่งรักษาการณ์ประธานประเทศของเธอ นัยหนึ่งมองได้ว่าเวียดนามเปิดโอกาสให้สตรีมีบทบาทผู้นำทางการเมืองมากขึ้น แต่อันที่จริงเป็นไปตามธรรมเนียมที่รองประธานประเทศจะขึ้นรักษาการ ทว่านักวิเคราะห์หลายสำนักมองว่านี่อาจเป็นเพียงการจัดการภายในพรรคในช่วงสุญญากาศเท่านั้น
ในเวียดนามตำแหน่งที่เป็นที่น่าจับตามองมากกว่าในแง่การเข้าไปมีส่วนทางการเมืองของสตรีคือ การให้ดำรงตำแหน่งประธานสมัชชาแห่งชาติเวียดนาม ของ เหงวียน ถิ กีม เงิน (Nguyen Thi Kim Ngan) ตั้งแต่ปี 2016 เธอยังดำรงตำแหน่งลำดับที่ 3 ของกรมการเมืองด้วย ยังมีสตรีอีกหนึ่งท่านในกรมการเมืองคือ ต่อง ถิ ฝ็อง (Tong Thi Phong) คณะกรมการเมืองลำดับที่ 9 ซึ่งเป็นคนชาติพันธุ์ไท ซึ่งหากมองโดยรวมแล้วถือว่าปัจจุบันเวียดนามเป็นประเทศที่มีสัดส่วนการให้พื้นที่ผู้หญิงเข้าไปมีส่วนร่วมทางการเมืองมากกว่าหลายประเทศในอาเซียน
ในส่วนของตำแหน่งประธานประเทศ ดั่ง ถิ หง็อก ถิ่ญ จะดำรงตำแหน่งจนกว่ากระบวนการเลือกประธานประเทศใหม่แล้วเสร็จ คาดว่าจะมีการประชุมสมัชชาแห่งชาติเวียดนามในเดือนตุลาคมนี้เพื่อเลือกผู้ที่ดำรงตำแหน่งจริง เราต้องจับตาว่าใครจะเป็นประธานประเทศเวียดนามในยุคที่เวียดนามกำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและเผชิญแรงกดดันทางสังคมและเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอก
ภาพ : Vietnam News Agency, AP, AFP