กระแสโลก...กระแสธรรม ความขัดแย้ง สู่ สังคมที่สมดุล!

โดย...พระอาจารย์อารยะวังโส

เจริญพรสาธุชนผู้มีสติปัญญา มีศรัทธามั่นคงในพระพุทธศาสนา

...คำกล่าวที่ว่า ใดๆ ในโลกล้วนอนิจจัง ทุกสรรพสิ่งก่อเกิดมาย่อมเสื่อมได้... นั่นเป็นสัจธรรมที่ไม่เคยผันแปรไปตามสมัย พุทธศาสนาจึงประมวลความรู้ที่ถูกต้องลงตรงจุดเกิด-ดับ ที่เรียกว่า อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา หรือพระไตรลักษณญาณ...

การผันแปรเปลี่ยนแปลงไปตามความเคลื่อนไหวที่ส่งต่อเนื่องเป็นกระแส... เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ยากสำหรับการคิดนึกเชิงสัมผัสโลกแค่บางส่วนแต่เป็นเรื่องเข้าใจไม่ยาก เมื่อหยั่งรู้แทงตลอดไปในโลก ที่เรียกว่า รู้รอบครบจบทุกส่วน

จริงๆ แล้ว การเคลื่อนไหวของโลกวิสัยเป็นไปตามโลกียธรรมนั้น มันมีภาวะสร้างกระแสส่งต่อ ก่อรูปในวิถีแห่งความเปลี่ยนแปลงที่มีเกิด-ดับเป็นลักษณะปรากฏบนความสืบต่อเสมอๆ จนดูเหมือนเป็นความสืบเนื่องไม่ขาดสาย รูปเก่าดับไป รูปใหม่เกิดขึ้น ด้วยอำนาจของจิตอันเป็นนามธรรมที่จับต้องมองเห็นไม่ได้ แต่มีสภาพธรรมปรากฏเป็นไปให้รับรู้ได้ ด้วยการสร้างรูปธรรมรองรับนามธรรมนั้น เมื่อมีรูปต้องมีนาม รูปนามจึงเป็นธรรมลักษณะของโลก ที่พระพุทธศาสนาสรุปลงที่ขันธ์ ๕ ได้แก่ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ

การเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงไปของโลก จึงขึ้นอยู่กับการเรียนรู้สร้างสัมพันธ์ต่อกันระหว่างรูปกับนามหรือกายกับจิต โดยกายเป็นตัวแทนของวัตถุศาสตร์ จิตเป็นตัวแทนของสัตถุศาสตร์

สมัยใดก่ออิทธิพลของสัตถุศาสตร์เพียบพร้อมด้วยปัญญา การเคลื่อนไหวของโลกก็จะเป็นไปในแนวอารยธรรม ...วัฒนธรรม ...คุณธรรม แต่สมัยใดก่อเกิดวัตถุศาสตร์ทรงพลัง ควบคุมนามธรรมให้ตกเป็นทาสได้ ภาวะการรับรู้ก็จะสูญเสียความรู้ชอบถูกต้องตรงธรรมไป เคลื่อนไหวเป็นไปตามกระแสวัตถุนิยมอย่างอับปัญญา...

โลกนี้จึงมีสองฝ่ายตรงข้ามที่ขัดแย้งกันเป็นอย่างนี้มาโดยตลอด จึงเรียกว่า โลกธรรม... ผู้ที่รู้แจ้งจริงในความมีอยู่จริงของโลก จึงสรุปความรู้ลงที่ โลกมันมีสภาพธรรมชาติเป็นเช่นนี้เอง ไม่เปลี่ยนไปจากนี้ ไม่แปรเป็นอย่างอื่นในทุกกาลสมัย (อิทัปปัจจยตา...)

โลกสมัยปัจจุบันกำลังเข้าสู่พื้นที่กาลเวลาทับซ้อนแห่งสังคมนวัตกรรมใหม่ยุคไอที กับสังคมเชิงบูรณาการแห่งอารยธรรมที่กำลังแสดงความขัดแย้งกันอยู่อย่างประจักษ์เพื่อชิงพื้นที่โลก มีการสร้างรูปธรรมนามธรรมไปตามเผ่าพันธุ์ของกิเลสในแต่ละยุค สภาพสังคมในปัจจุบันจึงมีสภาวะลักษณะทับซ้อนของสองยุค ที่อยู่ร่วมสมัยบนพื้นที่ทับซ้อนแห่งกาลเวลาเดียวกัน ที่เรียกว่า Intersection Area of Social ซึ่งเต็มไปด้วยปัญหาของการร่วมสมัยระหว่างคนสองยุคที่อยู่ในพื้นที่รอยต่อแห่งการส่งถ่ายเปลี่ยนแปลง อันเป็นไปตามเงื่อนไขของโลก... จึงพบความขัดแย้งในความแตกต่างเชิงความคิดของทุกมิติแห่งจิตวิญญาณ อันมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงส่งต่อก่อรูปที่เป็นไปตามกระแส... ซึ่งขึ้นอยู่กับศักยภาพของฝ่ายใดที่เหนือกว่ากันเป็นตัวชี้วัด ที่ก่อให้เกิดผลโดยรวมต่อสังคมร่วมสมัยของคนสองยุค ในรอยต่อแห่งกาลเวลาที่ส่งถ่ายเปลี่ยนแปลง

ในทำนองเดียวกันของสังคมไทย ที่กำลังเข้าสู่ยุคปฏิรูปตัวเองตามกระแสโลกยุคไอที ที่มีอำนาจอารยธรรมจากพุทธศาสนายื้อยุดฉุดสมดุลอยู่ในวิถีแห่งการเปลี่ยนแปลง จึงนับว่าน่าศึกษาอย่างยิ่งต่อประเด็นปัญหาของสังคมแบบนี้ ที่ก่อตัวตามกระแสโลกาภิวัตน์ในยุควัตถุนิยม (รูปธรรม) คุกคาม... ซึ่งหากคนในสังคมมีความรู้เข้าใจในพุทธศาสตร์แบบวิทยาศาสตร์ ก็สามารถปรับเปลี่ยนสังคมยุคไอทีให้มีคุณประโยชน์ได้ ไม่ขัดแย้งก่อรูปจนเสียหายอย่างที่เริ่มปรากฏอยู่ในปัจจุบันที่กำลังแผ่ไปทุกอณูองค์กรในสังคม ไม่เว้นแม้สถาบันพระศาสนาซึ่งเป็นตัวแทนฝ่ายจิตวิญญาณ (นามธรรม) ที่ทรงคุณค่ายิ่ง จึงควรมีสติปัญญาในการศึกษาเพื่อปรับเปลี่ยนผ่านให้เกิดการปฏิรูปสังคมอย่างมีแบบแผนตรงธรรม เพื่อการแปรพลังความขัดแย้งสู่การสร้างปฏิสัมพันธ์ในเชิงบวกของคนสองยุคร่วมสมัย ที่จะได้ร่วมกันสร้างสังคมมิติใหม่ที่มั่นคงสวยงาม ด้วยความมีดุลยภาพแห่งธรรมที่จัดสัมพันธ์รูปนามให้สามัคคีธรรมกันได้อย่าง พอดี พอเหมาะ พอควร และพอเพียง...

เจริญพร