‘แชโบล’อ่วมหนัก ปูทางรัฐเข้ายกเครื่อง

โดย...นรินรัตน์ พรหมพิทักษ์

การล้มของฮันจิน ชิปปิ้ง บริษัทขนส่งรายใหญ่ที่สุดของเกาหลีใต้ และเป็นอันดับ 7 ของโลก นอกจากจะสร้างความสั่นสะเทือนให้กับภาคอุตสาหกรรมขนส่งแล้ว ยังเป็นการทำลายแนวคิดว่า “บริษัทใหญ่ไม่มีวันล้มได้” ของเกาหลีใต้ โดย ฮันจิน ชิปปิ้ง มีจำนวนเรือบรรทุกคอนเทนเนอร์ขนาดใหญ่ราว 98 ลำ และดำเนินการขนส่งสินค้าตามเส้นทางการค้าทั่วโลก 70 เส้นทาง

เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ฮันจิน ชิปปิ้ง ได้ยื่นขอพิทักษ์ทรัพย์จากศาลล้มละลาย หลังธนาคารของรัฐ โคเรีย ดีเวลลอปเมนต์ แบงก์ (เคดีบี) ผู้ให้สินเชื่อหลักของฮันจิน ปฏิเสธการอนุมัติเงินกู้ เนื่องจากแผนการปรับโครงสร้างยังไม่มีความแข็งแกร่งพอที่จะชดเชยการขาดทุนได้ โดยเคดีบี ระบุว่า ไม่มีทางเป็นไปได้ที่บริษัทจะหาเงินสด 1.3 ล้านล้านวอน (ราว 4 หมื่นล้านบาท) จนถึงปีหน้าเพื่อชำระหนี้สินสะสม ค่าต้นทุนการดำเนินงาน และค่าเช่าเรือที่มีเจ้าของเป็นคนต่างชาติได้ และฮันจินต้องมีสภาพคล่องระยะสั้นอย่างน้อย 1 ล้านล้านวอน (ราว 3.09 หมื่นล้านบาท)

แผนปรับโครงสร้างล่าสุดของฮันจิน มีมูลค่าสูงสุดแค่เพียง 5 แสนล้านวอน (ราว 1.5 หมื่นล้านบาท) ผ่านการขายสินทรัพย์และรับเงินจากโคเรียนแอร์ ขณะที่เคดีบี มองว่า ฮันจินต้องระดมทุนอย่างน้อย 7 แสนล้านวอน (ราว 2.1 หมื่นล้านบาท) 

“แผนการของฮันจินยังไม่สามารถระดมทุนได้มากพอ และยังไม่สามารถช่วยให้บริษัทกลับสู่สภาวะที่เหมาะสมได้” อีดองจอล ประธานเคดีบี กล่าว

เมื่อสิ้นปี 2015 บริษัทมีหนี้สินอยู่ที่ 6.6 ล้านล้านวอน (ราว 2 แสนล้านบาท) และมีอัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้นเกือบ 850%

ก่อนหน้านี้ ฮันจิน ชิปปิ้ง ยื่นแผนปฏิรูปโครงสร้างบริษัทเพื่อขอผ่อนผันชำระหนี้และขอเงินช่วยเหลือจากเคดีบีมาแล้ว 1 ครั้งเมื่อปลายเดือน เม.ย. ที่ประกอบด้วย การเสนอขายสำนักงานในเมืองปูซานและกรุงลอนดอน เรือขนส่งสินค้าขนาดใหญ่ของบริษัท และเครื่องหมายการค้าต่างๆ เพื่อระดมเงิน 4.11 แสนล้านวอน (ราว 1.2 หมื่นล้านบาท) แต่เคดีบีปฏิเสธแผนดังกล่าว โดยระบุว่าแผนการยังไม่ดีพอ

เปิดทางรัฐปรับโครงสร้าง ‘แชโบล’

ฮันจิน ชิปปิ้ง เป็นบริษัทย่อยแห่งหนึ่งของฮันจิน กรุ๊ป หนึ่งในกลุ่มธุรกิจครอบครัวขนาดยักษ์ หรือแชโบล ของเกาหลีใต้

ทั้งนี้ รัฐบาลเกาหลีใต้ให้ความสำคัญกับบริษัท แชโบล มาโดยตลอด เพราะเป็นกลไกสำคัญขับเคลื่อนเศรษฐกิจ โดยสำนักข่าวฮัฟฟิงตันโพสต์ ระบุว่า กิจกรรมทางเศรษฐกิจของเกาหลีใต้ราว 70% ดำเนินการโดยกลุ่ม แชโบล

แม้แชโบลมีบทบาทสำคัญมากต่อเศรษฐกิจของประเทศ แต่ประชาชนส่วนใหญ่กลับไม่พอใจกลุ่มบริษัทดังกล่าว เนื่องจากมองว่าเป็นการผูกขาด ส่งผลให้บรรดาผู้ประกอบธุรกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (เอสเอ็มอี) แทบไม่สามารถแข่งขันด้วยได้ โดยความไม่พอใจดังกล่าวยิ่งเพิ่มสูงขึ้นจากข่าวการทุจริตของบรรดาผู้บริหารแชโบลหลายแห่ง

ความล้มเหลวในการบริหารงานของฮันจิน ชิปปิ้ง จนบริษัทมีหนี้สินมหาศาล อาจทำให้รัฐบาลเกาหลีใต้ฉุกคิดว่าถึงเวลาที่ต้องเริ่มเข้ามาจัดการกับกลุ่ม แชโบล โดยเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา รัฐบาลประกาศว่าจะพยายามทุกวิถีทางเพื่อป้องกันผลกระทบจากการล้มของฮันจิน ชิปปิ้ง ทั้งต่อตลาดเงินและการส่งออกสินค้าของประเทศ

“เราระบุอย่างชัดเจนเมื่อเดือน มิ.ย. ว่า ธนาคารของรัฐจะไม่ให้การสนับสนุนทางการเงินกับบริษัทต่างๆ ที่ต้องการปรับโครงสร้าง หากบริษัทดังกล่าวไม่สามารถแก้ไขปัญหาการขาดสภาพคล่องของธุรกิจได้” ยูอิลโฮ รัฐมนตรีคลังของเกาหลีใต้ กล่าว

นอกจากนี้ การที่เคดีบี ซึ่งเป็นธนาคารรัฐ ปฏิเสธการอนุมัติเงินกู้บ่งชี้ว่า รัฐบาลต้องการจัดการปัญหาของฮันจินอย่างเด็ดขาด

ทั้งนี้ คณะกรรมการบริหารของบริษัท ฮันจิน ชิปปิ้ง ได้ประชุมกันเกี่ยวกับการยื่นขอพิทักษ์ทรัพย์ แต่ โชยังโฮ ที่เป็นประธานฮันจิน กรุ๊ป กลับไม่เข้าร่วม โดยเดือน เม.ย. โชยังโฮมีข่าวโดนสอบสวนจากหน่วยงานกำกับดูแลทางการเงินของเกาหลีใต้ เพราะไม่สามารถอธิบายสาเหตุการขาดทุนอย่างหนักของฮันจิน ชิปปิ้ง

การไม่เข้าร่วมประชุมดังกล่าวของชอยังโฮ บ่งชี้ว่าบริษัทแม่มีแนวโน้มทิ้งฮันจิน ชิปปิ้ง และยิ่งทำให้ความพยายามผลักดันของรัฐบาลเกาหลีใต้เพื่อให้ฮุนได บริษัทขนส่งเบอร์ 2 ของประเทศ เข้ามาซื้อสินทรัพย์เพื่อควบรวมกิจการของฮันจิน ชิปปิ้ง มีความเป็นไปได้มากยิ่งขึ้น

ก่อนหน้านี้ ฮุนได เมอร์แชนท์ มารีน เคยประสบปัญหาไม่สามารถชำระหนี้ได้เช่นกัน และขอการผ่อนผันภาระหนี้สินจากเคดีบี แต่ ฮุนจองอึน ประธานบริษัท ฮุนได กรุ๊ป ได้ใช้เงินส่วนตัว 3 หมื่นล้านวอน (ราว 928 ล้านบาท) อัดฉีดสภาพคล่องของบริษัท ส่งผลให้เคดีบียอมผ่อนผันหนี้ให้ทางบริษัท

ในปัจจุบัน เคดีบีเป็นเจ้าของบริษัท ฮุนได เมอร์แชนท์ มารีน ชั่วคราว และตั้งเป้าหมายเพิ่มศักยภาพการแข่งขันของบริษัทในเวลาต่อไป

ด้วยเหตุนี้ นักวิเคราะห์จึงมองว่า หากชอยังโฮช่วยเหลือฮันจิน ชิปปิ้ง เช่นเดียวกับกรณีที่ฮุนไดยอมช่วยเหลือฮุนได เมอร์แชนท์ มารีน เคดีบีน่าจะยอมอนุมัติแผนปรับโครงสร้างบริษัทของฮันจิน ซึ่งจะช่วยพยุงธุรกิจของฮันจิน ชิปปิ้ง ในเวลาต่อไป

สำนักข่าวโคเรีย เฮอรัล คาดการณ์ว่า หากรัฐบาลผลักดันให้ฮุนไดเข้ามาซื้อสินทรัพย์ของฮันจิน ชิปปิ้งได้ ทางรัฐจะสามารถดำเนินการปฏิรูปโครงสร้างบริษัทได้อย่างเต็มรูปแบบ หลังจากที่เมื่อเดือน มิ.ย. รัฐบาลเกาหลีใต้ประกาศแผนยกเครื่องอุตสาหกรรมต่อเรือและขนส่งทางทะเล วงเงิน 11 ล้านล้านวอน (ราว 3.4 หมื่นล้านบาท)