โอเปกร้าวฉานไม่หยุด ซาอุฯปะทะอิหร่านรอบใหม่

โดย...ทีมข่าวต่างประเทศโพสต์ทูเดย์

การประชุมของกลุ่มประเทศผู้ส่งออกน้ำมันรายใหญ่ของโลก (โอเปก) จัดขึ้นเมื่อวันที่ 2 มิ.ย.ที่ผ่านมา ท่ามกลางราคาน้ำมันที่เริ่มปรับตัวเพิ่มขึ้นฟื้นตัวราว 85% นับตั้งแต่จุดต่าสุดในรอบ 12 ปี เมื่อเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา กลายเป็นการผ่อนคลายความตึงเครียดในหมู่ผู้ผลิตน้ำมันโอเปก อย่างไรก็ตาม ความตึงเครียดระหว่างสองคู่กัดในโอเปกอย่างอิหร่านและซาอุดิอาระเบียก็ยังคงปะทุภายในการประชุมโอเปก

สำนักข่าวรอยเตอร์ส รายงานอ้างแหล่งข่าวว่า ซาอุดิอาระเบียและประเทศอ่าวอาหรับ ประกอบไปด้วยกาตาร์ คูเวต และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ (ยูเออี) ต้องการที่จะกำหนดเพดานการผลิตร่วมของโอเปกอีกครั้ง ซึ่งโอเปกเคยตกลงกันไม่ได้ในการประชุมครั้งก่อนในเดือน ธ.ค.ที่ผ่านมา เพื่อเรียกคืนความสำคัญให้แก่โอเปก และยุติกลยุทธ์การผลิตเพิ่มเพื่อแย่งส่วนแบ่งการตลาดจากผู้ผลิตที่ต้นทุนสูงกว่า

คาลิด อัล-ฟาลีห์ รัฐมนตรีน้ำมันคนใหม่ของซาอุดิอาระเบีย เปิดเผยว่า ตลาดน้ำมันกำลังคืนสู่สมดุล ด้วยการผลิตของผู้ผลิตนอกโอเปกที่ลดลงไป และแรงซื้อน้ำมันที่ปรับตัวเพิ่มขึ้นอย่างแข็งแกร่ง ส่งผลให้ราคาเริ่มกลับขึ้นสู่ขาขึ้น

ราคาน้ำมันดิบดับเบิลยูทีไอปรับตัวขึ้น 0.1% เป็น 49.06 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล เมื่อเวลา 15.21 น. ตามเวลาไทย ของวันที่ 2 มิ.ย.ที่ผ่านมา เช่นเดียวกับราคาน้ำมันดิบเบรนต์ที่ปรับตัวขึ้นเป็น 49.77 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล ปรับตัวขึ้นมาจากจุดต่ำสุดในเดือน ก.พ.ที่ราว 27 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล แต่ยังคงต่ำกว่าช่วงปี 2014 มากกว่าครึ่ง

แกรี รอสซ์ ประธานพีราเอนเนอร์จี บริษัท ที่ปรึกษาด้านน้ำมันจากนิวยอร์ก เปิดเผยว่า การตั้งเพดานการผลิตอีกครั้งจะช่วยแสดงความสำคัญของโอเปกต่อตลาดน้ำมัน และโอเปกสามารถ ร่วมมือกันได้ในประเด็นผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แม้จะมีความแตกต่างทางการเมือง ซึ่งเป็นสัญญาณที่ตลาดต้องการเห็น

อย่างไรก็ตาม ไบจาน ซานกาเนห์ รัฐมนตรีน้ำมันอิหร่าน เปิดเผยก่อนที่จะเข้าร่วมประชุมโอเปกว่า อิหร่านจะไม่สนับสนุนการตั้งเพดาน การผลิตร่วมใดๆ เนื่องจากการตั้งเพดานการผลิตไม่เป็นผลดีต่ออิหร่าน และต้องการที่จะให้แต่ละชาติผลิตตามโควตากำลังการผลิตของแต่ละประเทศ

นอกจากนี้ ซานกาเนห์ ระบุว่า อิหร่านสมควรได้รับโควตาการผลิตน้ำมันที่เพิ่มขึ้น โดยโควตาของอิหร่านควรอยู่ที่ 14.5% หรือหากการผลิตน้ำมันของกลุ่มโอเปกทั้งหมดอยู่ที่ 32.5 ล้านบาร์เรล/วัน โควตาที่อิหร่านจะได้ก็อยู่ที่เพียง 4.7 ล้านบาร์เรล/วัน เท่านั้น ซึ่งน้อยกว่าปริมาณที่อิหร่านผลิตได้ในแต่ละวัน

ชาติโอเปกเล็กลำบากยุคน้ำมันถูก
 
หนังสือพิมพ์ไฟแนนซ์เชียลไทมส์ รายงานว่า ในขณะที่กลยุทธ์การผลิตน้ำมันเพื่อแย่งชิงส่วนแบ่งการตลาดของโอเปกได้ผลและทำให้ราคาน้ำมันกลับคืนมาอยู่ที่ราว 50 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล แต่ประเทศที่มีความเปราะบางทางเศรษฐกิจอย่างเวเนซุเอลา ไนจีเรีย อิรัก ลิเบีย และแอลจีเรีย ราคาน้ำมันในระดับดังกล่าวก็ยังน้อยเกินไป

เวเนซุเอลาประสบกับปัญหาทางการคลังและการขาดแคลนจนต้องตัดไฟฟ้าและประกาศภาวะฉุกเฉิน โดยกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) คาดการณ์ว่า เศรษฐกิจปี 2016 ของเวเนซุเอลาจะหดตัวลง 8% และอัตราเงินเฟ้ออาจพุ่งไประดับ 500% ในขณะที่ไนจีเรียประสบกับความไม่สงบภายในประเทศจนต้องลดกำลังการผลิตเกือบครึ่งหนึ่งหลังมีการโจมตีแท่นขุดเจาะน้ำมัน เช่นเดียวกับอิรักที่ประสบกับปัญหาการเมืองและความมั่นคง

ไม่ใช่แค่การผลิตของผู้ผลิตนอกโอเปกเท่านั้นที่ปรับตัวลดลงไป แต่การผลิตน้ำมันของประเทศที่เศรษฐกิจเปราะบางเหล่านั้นก็ปรับตัวลดลงไปในไตรมาสแรกเช่นกัน อาทิ เวเนซุเอลา ปรับตัวลง 1.8% เมื่อเทียบกับไตรมาส 4 ปี 2015 เช่นเดียวกับไนจีเรียที่หดตัวลง 5.8% ขณะที่ลิเบียร่วงลงไป 5.7% เมื่อเทียบกับไตรมาส 4 ปีก่อน ฉุดการผลิตทั้งโอเปกให้ลดลง 0.1%

ยูโลจิโอ แอนโทนิโอ เดล ปิโน รัฐมนตรีน้ำมันเวเนซุเอลา เปิดเผยว่า แม้เวเนซุเอลาจะยังไม่ถึงขั้นต้องผิดนัดชำระหนี้ แต่เวเนซุเอลาประสบกับการหาแหล่งเงินทุนอย่างยากลำบากและต้องหาทางเพื่ออยู่รอดในภาวะตลาดที่ย่ำแย่ในปัจจุบัน

สอดคล้องกับรัฐมนตรีน้ำมันไนจีเรีย ระบุว่า ไนจีเรียจำเป็นต้องหาเงินจากทุกช่องทาง แม้ตลาดกำลังมุ่งหน้าไปในทิศทางที่ถูกต้อง หลังราคาน้ำมันปรับเพิ่มขึ้น แต่ไนจีเรียต้องการให้ราคาน้ำมัน ปรับขึ้นอย่างรวดเร็วและมากขึ้นกว่านี้ผ่านความร่วมมือกันของบรรดาผู้ผลิต ขณะที่แอลจีเรียเห็นด้วยกับซาอุดิอาระเบียในการตั้งเพดานการผลิต

จากข้อมูลของไอเอ็มเอฟ ราคาจุดคุ้มทุนต่องบประมาณทางการคลังของแอลจีเรียที่ต้องการอยู่ที่ 96.10 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล ขณะที่อิรักอยู่ที่ 81 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล และไนจีเรียอยู่ที่ 122.70 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล รวมถึงเวเนซุเอลาที่ 117.50 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล ส่วนลิเบียต้องการจุดคุ้มทุนที่ 269 เหรียญสหรัฐ/บาร์เรล หลังจากงบประมาณขาดดุลของประเทศ นับถึงเดือน ต.ค. 2015 ติดลบไปแล้ว 79.10% ต่อขนาดเศรษฐกิจของประเทศ

ไฟแนนซ์เชียลไทมส์ ระบุว่า นับจนถึงปัจจุบัน ซาอุดิอาระเบีย ซึ่งเป็นผู้ผลิตน้ำมันรายใหญ่ ที่สุดของโอเปกและเป็นตัวตั้งตัวตีในกลยุทธ์ที่ทำให้ราคาน้ำมันตกลง ยังไม่มีท่าทีเข้าช่วยเหลือประเทศที่ยากจนกว่า และยังเป็นผู้ไม่ยอมตกลงคงกำลังการผลิตกับผู้ผลิตนอกโอเปกในการประชุมเมื่อเดือน เม.ย.ที่ผ่านมา เนื่องจากคู่แข่งอย่างอิหร่านไม่ได้ร่วมคงกำลังการผลิตด้วย

ภาพเอเอฟพี