posttoday

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง

04 มิถุนายน 2560

เปิดใจ "วัชระ กันรอบรู้" ผู้สืบทอดรุ่น2ของคณะละครลิงระดับตำนาน "ประกิตศิษย์พระกาฬ" กับความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัยและอนาคตของศิลปะการแสดงชนิดนี้

โดย…วิรวินท์ ศรีโหมด

ยุคสมัยหนึ่งไม่มีใครไม่รู้จัก "คณะละครลิง ประกิตศิษย์พระกาฬ" ที่มีดาราตัวเอกชื่อ ประกิต และฝูงเพื่อนลิงที่จะถูกจับแต่งแต้มใบหน้าสวมใส่ชุดสีสันสดใสเป็นเอกลักษณ์ เดินสายเปิดวิกการแสดงตามงานวัดและงานรื่นเริงต่างๆทั่วประเทศ สร้างความสุขและเสียงหัวเราะให้กับผู้ชมได้อย่างกว้างขวาง

‘ประกิตศิษย์พระกาฬ’ เคยมีโอกาสสูงสุด ถวายการแสดงหน้าพระพักตร์พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ รัชกาลที่ 9 และสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร รัชกาลที่ 10 ซึ่งนับเป็นความภาคภูมิใจสูงสุด และยังเป็นแรงบันดาลใจให้คณะฯ อนุรักษ์การแสดงนี้มาจนถึงทุกวันนี้ แม้ว่าจะผ่านมรสุมมามากมาย

วันนี้ “วัชระ กันรอบรู้” อายุ 39 ปี เจ้าของคณะละครลิงระดับตำนาน ผู้สืบทอดมรดกศิลปะการแสดงนี้มาจาก ปัญญา กันรอบรู้ ผู้เป็นทั้งพ่อและคนก่อตั้งคณะ จะมาเปิดเผยถึงความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย ซึ่งส่งผลกระทบต่อการแสดงพื้นฐานที่ดำรงอยู่มา 42 ปี ให้เลือนหายไปจากความรู้สึกนึกคิดของคนไทย...

วันเก่าๆยุครุ่งเรืองของประกิตศิษย์พระกาฬ

วัชระ เล่าว่า จุดกำเนิดของละครลิงคณะประกิตศิษย์พระกาฬ เริ่มก่อตั้งในปี 2518 ก่อนหน้านั้นคุณพ่อปัญญาเคยเป็นอดีตเด็กหนึ่งในสามคณะละครลิง ชื่อดังของประเทศอย่าง คณะเริงลมสยามปากน้ำโพธิ์ นอกเหนือจาก คณะดำรงค์ศิลป์วานร และคณะลิงไทยมั่นคง ที่ตอนนั้นทั้งสามคณะนี้โด่งดังมาก แต่สุดท้ายทั้งหมดเลิกทำการแสดงไป หลังจากไม่มีทายาทสืบสานต่อ ด้วยความที่พ่อรักในศิลปะการแสดงแขนงนี้จึงตัดสินใจเดินหน้าด้วยตัวเอง โดยมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงให้เข้ากับยุคสมัย เล่นแนวสากลมากขึ้น ต่างจากเมื่อก่อนที่การแสดงละครลิงจะเล่นแต่ละครจักรๆวงศ์ๆ อาทิ จันทโครพ สิงหไกรภพ แก้วหน้าม้า ไกรทอง พร้อมกับมีเสียงดนตรีของตะโพน กลอง ปีพาทย์ คอยประกอบจังหวะทำให้เนื้อเรื่องมีความสนุกสนาน

คณะประกิตศิษย์พระกาฬเริ่มเมื่อปี 38 ทำการแสดงมาเรื่อย แต่จุดที่ทำให้คณะโด่งดังเป็นที่รู้จักมาจากลิงตัวหนึ่งที่รับบทเป็นนักเลงชื่อ ‘ประกิต’ ซึ่งมีลักษณะการแสดงที่ทำให้ผู้ชมชื่นชอบและพร้อมส่งเสียงหัวเราะ จนเป็นจุดที่ทำให้คนรู้จักคณะประกิตตั้งแต่นั้นมา

“ตอนนั้นดังมากชนิดที่ว่าพ่อชื่อปัญญา แต่คนก็เรียกพ่อว่าประกิต ซึ่งเป็นชื่อลิง ดังจนคนเอาชื่อลิงไปเป็นชื่อคน จนเรียกติดหูมาถึงทุกวันนี้ ตอนนั้นงานเยอะมาก เหนื่อยแต่ก็ยอมเพราะคิดว่ามีงานดีกว่าไม่มีใครจ้าง”

วัชระ เล่าว่าปีทองของคณะประกิตอยู่ระหว่างปี 2520-2540 พากันเดินสายเล่นตามงานวัด งานต่างๆ เกือบทุกวัน โดยเฉพาะช่วงเทศกาลตั้งแต่ลอยกระทงถึงช่วงสงกรานต์ เป็นช่วงทอง เคยเล่นมากสุดวันเดียว 6-7 ที่ ทำการแสดงไม่ต่ำกว่า 10 รอบ

ปัจจุบันลิงชื่อประกิตนั้นเสียชีวิตไปแล้ว เหลือเพียงรุ่นลูกและหลานตามสายเลือดของมันเท่านั้น

“ตอนนี้ลูกประกิตเหลือ 4 ตัวไม่ได้ทำการแสดง เป็นพ่อพันธุ์อย่างเดียว ที่ทำการแสดงอยู่เป็นหลานประกิตทั้งหมด แต่ยังคงความสามารถของประกิตไว้คือ วิชาเพลงดาบอยู่ ส่วนวิชาการแสดงอื่นอยู่ที่การฝึกฝนและความชอบของลิงแต่ละตัว” เจ้าของละครลิงระดับตำนานบอก

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง วัชระ กับเจ้าลิงในคณะ

ยุคสมัยพัฒนา จุดตกต่ำละครลิง

ความเปลี่ยนแปลงของละครลิงประกิตศิษย์พระกาฬ วัชระเล่าว่า เริ่มขึ้นตั้งแต่ปี 2540 หลังภาวะเศษฐกิจฟองสบู่แตก ประกอบยุคสมัยเทคโนโลยีมีการพัฒนามากขึ้น ทำให้ยอดงานแสดงทยอยลดลงไปมาก คนรุ่นใหม่ไม่คอยรู้จักศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านอดีตของไทย หันไปสนใจวิดีโอเกม สื่อออนไลน์มากกว่า ทำให้การแสดงในอดีตบางชนิดได้สูญหายไป

“หลังปี 40 เมื่องานน้อย โลกพัฒนา บางช่วงไม่มีงาน ชาวคณะแย่มาก ต้องช่วยกันทำขนมขายเพื่อหาค่ากับข้าวเลี้ยงคนกับลิง บางครั้งต้องไปหยิบยืมเงินมาใช้ก่อน เมื่อมีงานแสดงค่อยนำเงินไปคืน ถึงขั้นหนักสุดต้องเก็บผักตบชวา ผักบุ้ง หอยขมในแม่น้ำมาต้ม หรือปลากระป๋องเดียวละลายน้ำกินทั้งบ้าน หรือไปขอข้าววัดมากินยังชีพทั้งคนละลิงก็เคยมาแล้ว”

วัชระ เล่าว่า สาเหตุที่ไม่ทิ้งลิงเพราะคนในคณะกับลิงมีความผูกพันกันมาก คนได้กินอะไรลิงต้องได้กินด้วย บางครั้งกินทุเรียนลิงก็ได้กินเช่นกัน เพราะคิดว่าลิงเสมือนคนในครอบครัว หากไม่มีลิงก็ไม่มีงาน ส่งเสริมครอบครัวให้อยู่มาได้ถึงวันนี้

ผู้สืบทอดละครลิงคณะประกิตรุ่น 2 ยอมรับว่า หลังเข้ามาดูแลต่อจากคุณพ่อเมื่อปี 2546 ถึงวันนี้กว่า 15 ปีแล้วพยายามปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงให้ทันยุคสมัยมากขึ้น ลดเรื่องความรุนแรง เน้นโชว์ความสามารถของลิงที่แต่ละตัวความสามารถไม่เหมือนกัน อย่างไรก็ตามยังคงรูปแบบการแสดงที่เน้นความน่ารักไว้

ทั้งนี้พี่น้องในครอบครัวของวัชระ บางส่วนได้ขยายคณะออกไปทำการแสดงที่อื่น จากเมื่อก่อนรวมกันอยู่ที่เดียวใน อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี ปัจจุบันแยกการแสดงออกไปถึง 5 ทีม คือ 1.ปางช้างเผือกดำเนินสะดวก. อ.ดำเนินสะดวก จ.ราชบุรี 2.ตลาดน้ำสี่ภาค เทศบาลเมืองพัทยา จ ชลบุรี 3.บึงบอระเพ็ด จ.นครสวรรค์ 4.ห้างสรรพสินค้าพาต้า ปิ่นเกล้า และ 5.เดินสายแสดงทั่วประเทศ ทั้งหมดสร้างรายได้ในระดับที่พอหล่อเลี้ยงชีวิตคนและลิงไปได้แม้จะไม่เจริญรุ่งเรืองเท่าอดีต

“วันนี้ยังไม่ถึงยุคอวสานละครลิง แต่ไม่รู้อีก 10-20 ข้างหน้าจะเป็นอย่างไร ไม่สามารถตอบได้ ตอนนี้จะพยายามอนุรักษ์รักษาการแสดงประเภทนี้ไว้ให้ดีที่สุด” 

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง


สร้างยุค 3 ละครลิงคณะประกิตฯ

ปัจจุบัน วัชระ กำลังถ่ายทอดวิชาความรู้การฝึกลิงให้กับลูก หลาน คนในครอบครัวรุ่นที่ 3 เพื่ออนุรักษ์และสานต่อศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านนี้ไว้ให้คงอยู่ แต่ก็อาจต้องมีการเปลี่ยนรูปแบบการแสดงให้เข้ากับยุคสมัยบ้าง

“รุ่นผมอาจเลยกระแสไปแล้ว ตอนนี้ยุค 2560 ความคิดบางอย่างเป็นของเก่า ต้องให้คนรุ่นใหม่มาเล่าของใหม่ๆ เพื่อทันกับความคิดของคนยุคนี้ แต่อยู่ที่ว่าคนรุ่นใหม่จะได้สืบทอดแล้วนำไปดัดแปลงพัฒนาสร้างสรรค์อย่างไรให้ละครลิงอยู่ได้ เพราะเมื่อไหร่ที่ล้าหลังก็อาจจะอยู่ไม่ได้”

วัชระ ฝากถึงแฟนคลับว่า วันนี้คณะละครลิงประกิตยังทำการแสดงและรับงาน พร้อมสร้างเสียงหัวเราะความสุขให้แก่ผู้ชมตามเดิม แม้ก่อนหน้านี้อาจเงียบหายไปบ้างจนบางคนเข้าใจว่าเลิกไปแล้ว ที่ผ่านมาพวกเราไม่เคยหยุดนิ่ง กำลังฝึกลิงรุ่นใหม่และพยายามคิดค้นรูปแบบการแสดงใหม่ๆ ออกมาเสมอ อยากขอให้แฟนคลับหรือผู้ที่เคยรู้จักคณะละครลิงประกิตติดตามชมดูอีกครั้งให้หายคิดถึง

เจ้าของคณะละครลิงประกิตศิษย์พระกาฬ ทิ้งท้ายว่า วินาทีนี้เหตุผลที่ยังคงทำคณะลิงต่อไป เพราะมีต้นแบบจากพ่อ (ปัญญา) ที่มีพลังกายพลังใจเต็มที่ในการแสดงและต่อสู้กับยุคสมัย ตนจึงขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้ไปจนกว่าจะตาย

*********************

ผู้สนใจสามารถติดต่อคณะละครลิงประกิตศิษย์พระกาฬ ได้ที่

-เฟซบุ๊ก ละครลิงประกิตโชว์ https://www.facebook.com/%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B9%8C-402773616527579/ 

-โทรศัพท์ 089 228 5774

-id line : prakitshow

-อีเมล [email protected] 

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง ลูกชายวัชระ ผู้สืบทอดรุ่นที่ 3 กำลังเรียนรู้การแสดงกับเจ้าลิง

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง เตรียมตัวก่อนเริ่มแสดง

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง

"ขอสืบทอดมรดกชิ้นนี้จนวันตาย" 42ปีละครลิง "ประกิตศิษย์พระกาฬ" ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง