ราคาข้าวตกต่ำ บทพิสูจน์ฝีมือ 'บิ๊กตู่'

โดย...ทีมข่าวการเมืองโพสต์ทูเดย์

โจทย์ใหญ่ของรัฐบาลคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) เวลานี้อยู่ที่ปัญหาราคาข้าวตกต่ำจนสร้างความเดือดร้อนให้ชาวนารุนแรง ที่สำคัญนี่กำลังเป็นบทพิสูจน์ความสามารถของ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ที่มีผลต่อ "ความเชื่อมั่น" และ "เสถียรภาพ" ของรัฐบาล คสช.อย่างมีนัยสำคัญ

อีกทั้งหากแก้ปัญหานี้ไม่สำเร็จ หนีไม่พ้นที่จะต้องถูกโจมตี รวมทั้งหยิบยกย้อนไปเปรียบเทียบกับผลงานกับรัฐบาลที่ผ่านมา เมื่อ คสช.เองก็ชัดเจนว่าไม่เห็นด้วยกับโครงการรับจำนาข้าวที่สร้างความเสียหายหลายแสนล้านบาท แต่ก็ยังไม่อาจหาทางเยียวยา หรือมีมาตรการอื่นใดที่จะช่วยบรรเทาความเดือดร้อนให้ชาวบ้านได้ดีกว่า

สถานการณ์เวลานี้เริ่มเปราะบางถึงขั้นที่ มานะ วุฒิยากร ประธานเครือข่ายเกษตรกรชาวนาข้าวนาปี กลุ่ม อ.บางมูลนาก ออกมาขู่คณะของ วิบูลย์ลักษณ์ ร่วมรักษ์ ปลัดกระทรวงพาณิชย์ ระหว่างการลงพื้นที่เพื่อรับฟังปัญหาของชาวนาที่ จ.พิจิตร โดยให้รัฐบาลเร่งช่วยเหลือเกษตรกรโดยด่วน หากภายในวันที่ 31 ต.ค.ยังไม่มีผล จะออกมาปิดถนนสายบางมูลนาก-ตะพานหิน

ปัญหาส่อเค้าบานปลายเมื่อกระทรวงมหาดไทยทำหนังสือด่วนที่สุด เรื่องแนวทางการบริหารจัดการข้าวจากปลัดกระทรวงมหาดไทยถึงผู้ว่าราชการจังหวัดทุกจังหวัด (ยกเว้น 14 จังหวัดภาคใต้) ขอให้ผู้ว่าฯ ได้ใช้ศาสตร์และศิลป์ในการบริหารจัดการแก้ไขปัญหาดังกล่าวเพื่อบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนและป้องกันแก้ไขปัญหาการร้องเรียนหรือการเคลื่อนไหวต่างๆ

ล่าสุด อภิรดี ตันตราภรณ์ รมว.พาณิชย์  แถลง ผลการประชุมคณะกรรมการนโยบายและบริหารจัดการข้าว (นบข.) ที่มี พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา เป็นประธาน ซึ่งมีมติเห็นชอบเงินช่วยเหลือค่าเก็บเกี่ยวและปรับปรุงคุณภาพไร่ละ 500 บาท ไม่เกิน 10 ไร่ หรือ คิดเป็น 1,295 บาท/ตัน
    
ทั้งนี้ ถือเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรผู้ปลูกข้าวหอมมะลิในภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือที่จะออกสู่ตลาดในช่วงเดือน พ.ย.-ธ.ค. ซึ่งจะนำเข้า ที่ประชุม ครม. เพื่อขอความเห็นชอบ วันที่ 1 พ.ย.นี้

ปัญหาอยู่ที่แนวทางการแก้ปัญหาที่ออกมาเวลานี้จะ "ครอบคลุม" และสามารถเยียวยาความเดือดร้อนให้ชาวนาได้มากน้อยแค่ไหน หรือจะเป็นเพียงแค่มาตรการเฉพาะหน้าที่ออกมาสงบแรงกระเพื่อมเท่านั้น

เมื่อเสียงสะท้อนที่ออกมาเวลานี้เห็นว่าปัญหาที่ทำให้ราคาข้าวตกต่ำส่วนหนึ่งเป็นเพราะกลไกที่ถูกผูกขาดโดยโรงสี เพราะรับซื้อข้าวจากชาวนาในราคาต่ำ เมื่อนำมาสีและบรรจุถุงขาย กลับขายในราคาที่สูงกว่าที่รับซื้อจากชาวนาอย่างมาก

จึงนำมาสู่แนวคิดเรื่อง การขาย ข้าวผ่านระบบออนไลน์ด้วยเทคโนโลยี ที่เอื้ออำนวยเข้าถึงกลุ่มลูกค้าได้กว้างขวางทั่วประเทศ ไม่ต้องไปง้อระบบโรงสีเหมือนเก่า

ที่สำคัญแนวคิดนี้ได้รับการขานรับ จากประชาชนทั่วไปเป็นอย่างดี แม้แต่ พล.อ.ประยุทธ์ ยังเห็นดีเห็นงามกับเรื่องนี้  และออกมาให้กำลังใจ แม้จะมีกลุ่มบุคคลที่ไม่หวังดีบอกว่าการขายตรงดังกล่าวผิดกฎหมายเรื่องการขายตรง โดยหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งหมดยืนยันว่าไม่ผิดกฎหมายสามารถทำได้

ยิ่งหากย้อนไปดูแนวคิดการแก้ปัญหาของรัฐบาลก่อนหน้านี้ จะเห็นว่า ยังยากที่จะแก้ปัญหาได้อย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะเมื่อกระทรวงพาณิชย์เตรียมเสนอใช้วิธีการ "จำนำยุ้งฉาง" ที่เตรียมพิจารณาราคารับฝากเก็บข้าวเปลือกหอมมะลิในยุ้งฉางเกษตรกร ตามโครงการสินเชื่อชะลอการขายข้าวเปลือก

แต่แนวคิดนี้ถูกโจมตีว่า หากออกมาตรการมาในช่วงเวลานี้ ทั้งที่ชาวนาจะเกี่ยวข้าวกลางเดือน พ.ย.เป็นต้นไป อาจเป็นการเอื้อประโยชน์แก่โรงสี ซึ่งมีข้าวอยู่ในสต๊อกจำนวนมาก จากนั้นอาจนำไปสู่การนำชื่อของชาวนาเข้ามาสวมสิทธิ

วัฒนา เมืองสุข แกนนำพรรคเพื่อไทย อดีต รมว.พาณิชย์ กล่าวว่า สิ่งที่ต้องเร่งดำเนินการคือการหาทางช่วยชาวนา ซึ่งข้าวเป็นสินค้าเกษตรตามฤดูกาล เมื่อผลผลิตเกินความต้องการ ก็ต้องเก็บ เมื่อข้าวมีมากรัฐบาลต้องเข้าไปแทรกแซงช่วยเหลือ ซึ่งเป็นวิธีที่ทั่วโลกทำกัน

แต่ส่วนการจำนำยุ้งฉางที่รัฐบาลดำเนินการอยู่ เชื่อว่าจะยิ่งทำให้เกิดปัญหาทุจริตมากกว่าเก่า เนื่องจากให้ชาวบ้านเป็นผู้ดูแลกันเอง และตรวจสอบได้ยากว่าในยุ้งฉางมีข้าวจริงหรือไม่

อีกด้านหนึ่งนอกจากจะยังไม่เห็นแนวทางการแก้ปัญหาที่ชัดเจนแล้ว พล.อ.ประยุทธ์ ยังบอกว่า  ปัญหาส่วนหนึ่งมาจากการเคลื่อนไหวทางการเมือง ที่มีการร่วมมือกันระหว่างนักการเมืองในพื้นที่ ร่วมกับโรงสีบางโรงสี ในการกำหนดราคาข้าวให้ต่ำลง  หวังให้เกิดประเด็นต่อประชาชนให้เกิดการต่อต้านหรือขัดแย้งกับรัฐบาล

เหล่านี้จึงยิ่งซ้ำเติมสถานการณ์ทำให้การแก้ปัญหายากลำบาก และถือเป็น สิ่งที่ พล.อ.ประยุทธ์ จะต้องพิสูจน์ความสามารถโดยสร้างความเชื่อมั่นนำพาประเทศไปตามโรดแมปต่อไป