"ถาวร เสนเนียม"สุเทพบอกผมอย่าทำร้ายคน

เรื่อง...โพสต์ทูเดย์ออนไลน์/ภาพ...ภัทรชัย ปรีชาพานิช

5 มี.ค. โพสต์ทูเดย์ได้รับการยืนยันนัดหมายจาก "ถาวร เสนเนียม" แกนนำกปปส. ในฐานะผู้ดูแลรับผิดชอบฝ่ายการ์ดรักษาความปลอดภัยของการชุมนุมว่าให้มาแสตนด์บายรอ ณ เต็นท์แกนนำบริเวณหลังเวทีสวนลุมพินี เวลา 10.00 น.

หัวข้อสัมภาษณ์ในวันนี้คือการดำเนินงานรักษาความปลอดภัยรอบพื้นที่ชุมนุมของเหล่าบรรดาการ์ดกปปส. ตลอดจนถึงคำถามคาใจจากสังคมกรณีพฤติกรรมกร่าง ใช้ศาลเตี้ย ทำร้ายทุบตีประชาชน ดังที่ปรากฏเป็นข่าวหลายครั้งในระยะเวลากว่าสี่เดือนที่ผ่านมา

เมื่อถึงเวลานัดหมายเราเดินฝ่าฝูงชน อากาศร้อนอบอ้าว ผ่านด่านรักษาความปลอดภัยที่ค่อนข้างเข้มงวดของการ์ดถึง 4 ด่าน นับตั้งแต่เข้าพื้นที่ชุมนุม จนถึงพื้นที่เต็นท์ของแกนนำระดับวีไอพี

บรรยากาศเป็นไปอย่างเรียบร้อย รอบๆเต็นท์มีชายฉกรรจ์ ท่าทางขึงขัง พกวิทยุสื่อสาร ห้อยบัตรประจำตัวการ์ด ประมาณ 20 คน ทุกคนล้วนมีสีหน้าดุดัน ร่างกำยำ น่าเกรงขาม แต่ก็สุภาพเรียบร้อย ขณะนั้น ถาวรกำลังติดให้สัมภาษณ์สื่อต่างชาติฉบับหนึ่งอยู่ จึงต้องรออยู่ครู่ใหญ่

เมื่อ ถาวรเดินออกมา หน่วยรักษาความปลอดภัยประจำตัว 4-5 คนก็ลุกพรึ่บ ถาวรมีสีหน้าเคร่งเครียด ท่าทางรีบเร่ง ก่อนขออภัยที่ล่าช้า พลางเอ่ยปากขอเปลี่ยนสถานที่พูดคุยอีกครั้งและขอตัวขึ้นรถออกไปทันที

เรามาพบกันอีกครั้งบริเวณร้านกาแฟแห่งหนึ่ง ถาวรเลือกโต๊ะมุมสุดติดประตูทางเข้าออก ห่างไปไม่กี่โต๊ะมี "คนสนิท" นั่งคอยอยู่อย่างสงบ เขาค่อนข้างระมัดระวังตัว สายตาจับจ้องผู้คนที่เดินผ่านไปมาเสมอ ตลอดระยะเวลาครึ่งชั่วโมงของการสนทนา

ถาม : หน้าที่หลักของคุณในฐานะผู้ดูแลการ์ดของกลุ่มกปปส.คืออะไร

ตอบ : การ์ดต้องดูแลรักษาความปลอดภัยให้แก่มวลชนทุกคนที่มาร่วมอุดมการณ์ในการเปลี่ยนแปลงปฏิรูปประเทศไทย ดูแลความปลอดภัยแกนนำ และดูแลความปลอดภัยตัวการ์ดเองด้วย

ผมเพิ่งร่างวินัย 10 ข้อที่การ์ดต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัด (เขาชูเอกสารในมือให้ดู แล้วอ่านให้ฟัง) เคารพเชื่อฟังคำสั่งผู้บังคับบัญชาอย่างไม่มีเงื่อนไข ไม่ละเมิดหรือทำลายทรัพย์สินของประชาชนให้ได้รับความเสียหาย ไม่ดุด่าทุบตีผู้อื่น วางอำนาจบาตรใหญ่ ประพฤติชั่วเป็นอันธพาล ไม่กล่าวเท็จ ไม่ผิดลูกเมียผู้อื่น ประพฤติตัวเหลวไหล ไม่มีศีลธรรม ไม่มีอำนาจเหนือการซื้อขายหรือเอาเปรียบผู้อื่น ยืมของต้องคืน ทำข้าวของเสียหายต้องชดใช้ ไม่ทารุณเชลยหรือฝ่ายตรงข้ามขณะปฏิบัติหน้าที่ ไม่ดื่มสุราของมึนเมาและเสพยาเสพติดในขณะปฏิบัติหน้าที่

ถาม : มีการคัดเลือกผู้ที่จะมาทำหน้าที่การ์ดรักษาความปลอดภัยอย่างไร

ตอบ : ตั้งแต่มีการชุมนุมเกิดขึ้น มีการ์ดทั้งหมด 3 พันคน เราดำเนินการให้การ์ดทุกคนต้องเข้ารับการฝึกอบรมโดยวิทยาการผู้เชี่ยวชาญ ชั่วโมงแรกเป็นการละลายพฤติกรรม บอกถึงวัตถุประสงค์ในการเคลื่อนไหวชุมนุมครั้งนี้ เพื่อให้มีความรู้ด้านการปกครองในระบบประชาธิปไตย อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุข ให้รู้ถึงพิษภัยของระบอบสามานย์ที่ทำลายประเทศชาติ และมีจิตใจเสียสละ มีจิตอาสา สอง ให้มีความรู้วิชาการด้านการทหาร การสังเกต ป้องกันตัว ช่วยเหลือผู้อื่น สาม วิชาด้านตำรวจที่เกี่ยวข้องกับกฏหมาย ตั้งด่าน สืบสวน สอบสวน ผมทำหน้าที่ประสานงานกับตำรวจชั้นผู้ใหญ่ระดับผู้บังคับการ รวมถึงผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติด้วย 

นอกจากนี้เรายังมีผู้ช่วยเหลือ นั่นคือทหารจากกองทัพภาคที่ 1 ที่ออกมาดูแลประชาชน ก็ถือว่าป้องปรามภัยจากผู้ไม่หวังดีได้ในระดับหนึ่ง 

ถาม : แล้วแบ่งหน้าที่รับผิดชอบกันอย่างไรบ้าง

ตอบ : เรามีการตั้งพื้นที่รับผิดชอบ ในจุดนั้นๆต้องดูแล 24 ชั่วโมง มีทั้งฝ่ายสืบหาข่าว หน่วยระวังหน้า และหน่วยช่วยเหลือ ตั้งรับเมื่อถูกลอบโจมตี หน่วยศูนย์วิทยุรับแจ้งเหตุ หน่วยเคลื่อนที่เร็ว หน่วยช่วยเหลือปฐมพยาบาล

คนทำหน้าที่การ์ดมาจากทุกภาค เหนือ กลาง อีสาน ไม่ได้มีแค่คนปักษ์ใต้ แต่ละกลุ่มแต่ละสังกัดจะมีสัญลักษณ์บอกว่าอยู่กับใคร เพื่อไม่ให้เข้าใจผิด มีผู้บังคับบัญชาของแต่ละกลุ่มคอยดูแล ไม่งั้นคน 3 พันคนซึ่งไม่รู้จักกันเลย มาจากภูมิภาค มาจากต่างวัฒนธรรม ความเชื่อ นิสัยใจคอ จะปกครองยากมาก

ก่อนหน้านี้มีปัญหามาก แม้ผมเข้ามาดูแลก็ยังมีปัญหา เพราะคนมันเยอะ วิธีการแก้ไขปัญหาคือเอาไปหลอมรวมละลายพฤติกรรม ต้องประชุมหัวหน้าการ์ดทุกวัน ไม่เช่นนั้นเอาไม่อยู่

ถาม : มีการพกพาอาวุธหรือไม่

ตอบ : นี่คืองานอาสาสมัครช่วยเหลือทางด้านการเมือง คำสั่งเด็ดขาดคือห้ามไม่ให้มีอาวุธ ถ้ามีนั่นคือผิดวินัย อาวุธปืนยอมรับว่าจะมีเฉพาะพวกที่มีใบอนุญาตพกพา เป็นพวกระดับคุ้มกันแกนนำ ไม่เช่นนั้นพวกที่ไม่มีวินัยมาพกปืน จะปกครองกันไม่ได้

ถาม : ระดับแกนนำต้องมีบอดี้การ์ดส่วนตัวโดยเฉพาะหรือ

ตอบ : ก่อนหน้าที่สถานการณ์มาถึงจุดนี้ ผมไม่มีบอดี้การ์ด ไปไหนผมไปแท็กซี่ แท็กซี่ยังตกใจเลยเป็นสส.ปากกล้า เป็นถึงอดีตรัฐมนตรียังไปไหนมาไหนด้วยแท็กซี่ แต่วันนี้ชีวิตเปลี่ยนไปมาก เสียดายความอิสระเสรี เดี๋ยวนี้ต้องระมัดระวังตัว ตั้งแต่ถูกปองร้ายด้วยการขว้างระเบิดที่อนุเสาวรีย์ชัยสมรภูมิ

ผมไม่กลัวตำรวจจับ แต่กลัวคนร้ายมาทำร้ายมากกว่า เขารู้หมดว่าพวกเราแกนนำนอนที่ไหน แต่ว่าการฆ่าคนมันง่าย หลังฆ่ามันยาก เพราะกลัวโดนจับได้ กลัวโดนสวนป้องกันตัว ไหนจะเจอทั้งคุกทั้งคดี ฉะนั้นความบุ่มบ่ามจะไม่เกิด  แต่โดยสัญชาตญาณของผมบอกตัวเองว่าต้องไม่ประมาท

ถาม : ที่ผ่านมามีการ์ดได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิตจากการปะทะ หรือการปฏิบัติหน้าที่เยอะไหม

ตอบ : บาดเจ็บไปหลายสิบคน แต่ยังไม่มีใครตายระหว่างการปฏิบัติหน้าที่ นอกจากการ์ดของคปท. บางคนรักษาหายก็มาทำหน้าที่ต่อ เพราะเขาเป็นผู้เสียสละ ตั้งใจทำงาน สาเหตุที่การ์ดบาดเจ็บล้มตาย ก็เพราะว่าพวกเขาไม่มีอาวุธ

ถาม : จริงหรือไม่ที่มีกระแสข่าวว่าการทำงานร่วมกันระหว่างตำรวจและการ์ดกปปส.ไม่ค่อยราบรื่นนัก

ตอบ : ต้องแยกว่ากปปส.คนไหน ไม่พอใจตำรวจเรื่องอะไร ส่วนตัวผมทำงานร่วมกับเจ้าหน้าที่ตำรวจมาตลอดชีวิต ตั้งแต่เป็นทนายความ เป็นอัยการ เป็นรัฐมนตรี เราเข้าใจวัฒนธรรมตำรวจ ซึ่งเราจะไม่วิพากษ์วิจารณ์องค์กรให้เขาได้รับความเสียหาย

คุณอาจจะคิดเอาเอง คนอาจจะคิดไปเอง แต่ผมเชื่อมั่นในภาพรวมว่าตำรวจนั้นมีหน้าที่รับใช้และบริการประชาชน

ถาม : กรณีข่าวที่เกิดขึ้นหลายครั้งบนหน้าหนังสือพิมพ์ว่ามีการ์ดกปปส.บางคนทำร้ายประชาชน รุมซ้อมตำรวจที่มาหาข่าวในม็อบ จนถึงกรณีล่าสุดที่พบว่ามีการจับเหยื่อไปโยนทิ้งแม่น้ำบางปะกง มันเกิดอะไรขึ้น

ตอบ : (ถอนหายใจเฮือกใหญ่) คุณฟังมากี่คน (ผู้สื่อข่าวตอบ-ผมอ่านจากข่าว) กี่ข่าว (เกิน 5 ครั้งนะครับ ตำรวจก็มีโดนหลายราย ตำรวจนอกเครื่องแบบ) แล้วตำรวจซ้อมคนเดือนนึงกี่ครั้ง ... เรื่องปกติ แต่เราต้องมีไม่ได้เด็ดขาด

นี่คือแบบฟอร์มบันทึกถ้อยคำเป็นหลักฐาน (โชว์เอกสารตัวอย่างให้ดู) เช่นถ้าเกิดเหตุจับกุมคนลักขโมย หลอกลวง อนาจาร พกพาอาวุธ เราก็จะมีแบบฟอร์ม คุณฟังความข้างเดียวจากคนที่มาพูด แต่ถ้าเราเห็นว่าหมอนี่กำลังลักทรัพย์ เราเข้าไปจับกลุ่ม ถูกชกต่อย ก็ต้องป้องกันตัว อย่าฟังความข้างเดียว สื่อเวลาจะลงข่าว จะฟังจากข่าวที่เขาไปแจ้งความ แต่เหตุการณ์ที่เกิด คุณไม่เคยมาสอบถามก่อน คุณไม่รับผิดชอบ

ถาม : คุณจะบอกว่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในข่าวที่เรากำลังพูดกันอยู่มันไม่ได้เกิดขึ้นจริงหรือ

ตอบ : มันต้องสอบถามจากทั้งสองฝ่าย ก่อนจะตีข่าว ถ้าผิด ผมก็ต้องรีบดำเนินการแก้ไข ไปจับกุม ส่งตัวตำรวจเลย เอาไว้ไม่ได้

ผมยังไม่ทราบว่าคนไหน ใครเป็นผู้กระทำความผิด แต่สั่ง (ย้ำคำหนักแน่น) ทุกคนที่เป็นหัวหน้าการ์ด ซึ่งสส.บางคนก็เป็นหัวหน้าว่าให้เฟ้นหาตัวผู้กระทำความผิด ถ้าเป็นเรื่องจริง ก็ต้องส่งตัวให้ตำรวจ ผมไม่ปกป้องคนผิด และก็ไม่ยุยงให้ทำผิด

ถาม : ทุกครั้งที่มีข่าวแบบนี้เกิดขึ้น ในกลุ่มแกนนำมีความกังวลหรือไม่

ตอบ : กังวลมาก  แต่มันเกิดขึ้นกับการชุมนุมทุกกลุ่มเหมือนกัน ไม่ใช่เฉพาะแค่กปปส. มันเป็นความลำบากใจของคนทำงานด้านนี้ แต่เมื่อไม่มีใครรับหน้าที่นี้ ผมจึงจำเป็นต้องทำหน้าที่ตรงนี้ เพื่อให้การทำงานของกปปส.เดินต่อไปได้ ถามว่าถ้ามีใครอยากเข้ามารับ ก็อยากให้คนอื่นทำมากกว่า แต่นี่ที่ประชุมมอบหมายผมมา ผมอยากเป็นฝ่ายกฏหมายอย่างเดียวด้วยซ้ำ เพราะผมมีความเชี่ยวชาญด้านกฏหมาย

ถาม : มีการกำชับเป็นพิเศษไหมหลังการมารับหน้าที่ดูแลการ์ด

ตอบ : สุเทพบอกผมขณะมอบหมาย เขาเน้นย้ำว่า "อย่าทำร้ายคน"

ถาม : เป็นไปได้ไหมว่าสาเหตุที่การ์ดต้องเข้มงวดจนถึงขั้นบันดาลโทสะ อาจเกิดจากความเครียดที่เกิดสถานการณ์รุนแรงขึ้นบ่อยครั้ง

ตอบ : คนทำงานแบบนี้เครียดทุกคน ชาวนาเครียดเป็นหนี้่ฆ่าตัวตายไปแล้วเป็นสิบราย ตำรวจที่เข้ามาปฏิบัติหน้าที่ในม็อบเครียดกลับไปฆ่าตัวตายก็มี เพราะฉะนั้นคนที่เป็นการ์ด อะไรจะเป็นเกราะคุ้มครองเขาล่ะ ถูกกดดันทุกวัน ถูกบีบทุกวัน ความเครียด ความหวาดระแวง ความเข้มงวดจึงเป็นเรื่องปกติ แต่เราจะอ้างความเครียดมาทำผิดไม่ได้

ถาม : แล้วมีการตักเตือน ลงโทษ หรือชี้แนะอย่างไรบ้าง

ตอบ : คนทำหน้าที่การ์ดต้องเข้าใจคน ต้องนั่งในหัวใจคนให้ได้ ถ้ายิ่งโหดยิ่งทำงานไม่ได้ การเข้าใจคนเท่านั้นที่สามารถทำงานนี้ไปได้ด้วยดี

ที่ผ่านมา มีการ์ดโดนไล่ออกไปเยอะ เมื่อวานก็เพิ่งไล่ออกไปคนนึง มีปัญหาระหว่างการ์ดด้วยกัน เกือบจะเรียกว่าสัปดาห์นึงก็หลายคน พ่อแม่เดียวกันยังทะเลาะ ไอ้นี่ 3 พันคน มาจากใครก็ไม่รู้ แค่มองหน้าก็มีปัญหาแล้ว (หัวเราะ) พูดจาไม่เข้าหู อยู่ต่างซุ้มต่างเวที เกิดเหตุทุกวัน ต้องมีปัญหาให้แก้ทุกวัน

วิธีคือต้องประนอมข้อพิพาท อย่างคุณสองคนเกิดเหตุกัน ผมต้องเรียกมาทีละคน และไม่ให้คนอื่นอยู่ด้วย มานั่งสองถามความจริงจากปากทั้งสองฝ่าย โดยไม่ให้มีบุคคลที่สามเป็นอันขาด เพราะมีฝ่ายที่สามเมื่อใด ก็จะต้องมีฝ่ายสนับนสนุนฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง

การ์ดเหล่านี้ไม่มีเงินเดือนนะครับ แต่มีมีค่าตอบแทนรายวันเป็นการยังชีพ (ถาม : เท่าไหร่ครับ) บอกไม่ได้

ถาม : มีมิจฉาชีพแฝงตัวอยู่ในม็อบเยอะจริงหรือไม่

ตอบ : ขโมยขโจรเยอะ (เสียงสูง) คือคนเป็นล้านๆเป็นหมื่นๆคน มันก็มียาเสพติด มีการพกพาอาวุธ มีการลักทรัพย์ โทรศัพท์มือถือวางไว้แป๊บเดียว ถ้าเราไม่มีหน่วยตรวจสอบจับกุม จะเป็นปัญหามากกว่านี้ (ถาม : จับส่งดำเนินคดีไปเยอะไหม) ถ้าสามารถดำเนินคดีได้จะจับส่งตำรวจทันที แต่บางเคสเจ้าทุกข์ก็ไม่เอาเรื่อง ได้ของคืนก็จบ แล้วตำรวจเองก็ร้าย ไปประกันตัวผู้ต้องหาติดยาเสพติดส่งมาก่อกวน ไม่ต้องบอกชื่อโรงพักหรอก